“โอกาส” จากโควิดและดิจิทัลดิสรัปชัน

โควิด-19 และดิจิทัลดิสรัปชัน ได้ทำให้โลกจากนี้ไปจะไม่เหมือนเดิม แต่ทุกธุรกิจและผู้คนสามารถเปลี่ยนดิจิทัลดิสรัปชันเป็นโอกาสได้

เรืองโรจน์ พูนผล ประธานกลุ่มกสิกร บิซิเนส – เทคโนโลยี กรุ๊ป (KBTG) กล่าวในงานสัมมนาออนไลน์ในหัวข้อ “The Future of Digital Disruption and Investment” ที่จัดโดยบริการเดอะวิสดอม ธนาคารกสิกรไทย ว่า ดิจิทัลทรานฟอร์เมชันและดิสรัปชันเปลี่ยนธรรมชาติของทุกอุตสาหกรรม เริ่มตั้งแต่อุตสาหกรรมอีคอมเมิร์ซ (online buying) ที่เติบโตก้าวกระโดดอย่างมากช่วงโควิด-19 และกลายเป็นความปกติใหม่ โลกจากนี้ไปจะไม่เหมือนเดิม ทุกธุรกิจและผู้คนสามารถเปลี่ยนดิจิทัลดิสรัปชันเป็นโอกาสได้

• KASIKORN X เปิดตัว Coral แพลตฟอร์ม NFT Marketplace หนุนศิลปินเอเชียสู่ระดับโลก
• บลูบิค ขยายทีมดิจิทัลทรานส์ฟอร์เมชัน เฟ้นคนรุ่นใหม่ด้านไอทีกว่า 100 ตำแหน่ง

การระบาดของโควิด-19 ที่ยืดเยื้อยาวนานมา 2 ปี ได้เปลี่ยนพฤติกรรมของผู้บริโภคอย่างสิ้นเชิงทั้งเรื่องการทำงาน การเรียน และการใช้ชีวิต โลกได้เปลี่ยนจาก lazy economy เป็น at home economy คือ การที่กิจกรรมทางเศรษฐกิจทุกอย่างเกิดขึ้นที่บ้าน ตั้งแต่ทำงาน เรียน ออกกำลังกาย และอื่น ๆ 

“KBTG เอง work from home 100% มาปีกว่า หลังจากนี้จะเป็น agile from anywhere” เรืองโรจน์ กล่าว

โลกปี 2030 – 2040 จะเปลี่ยนแปลงมหาศาลแบบจินตนาการไม่ออก จะเกิดจากการเปลี่ยนแปลงดิจิทัลดิสรัปชันอย่างต่อเนื่อง (Continuous Disruption) ตั้งแต่ปี 2020 เป็นต้นไป ซึ่งถูกขับเคลื่อนโดยวิกฤติโควิด-19

AI จะเปลี่ยนโลกมหาศาล

AI คือ 1 ใน 3 ของ holy trinity (นอกเหนือจาก Blockchain และ Quantum Computing) ที่จะมาเปลี่ยนแปลงโลกมหาศาล

Robotic process automation (RPA) คือ การนำงานที่ทำซ้ำ ๆ มาทำให้เป็นอัตโนมัติและให้ machine ทำแทน ซึ่ง RPA กำลังจะวิวัฒนาการสู่ Intelligent Process Automation คือ การนำงานที่ไม่ใช่งานรูทีนมาทำให้เป็นอัตโนมัติ และทำให้เกิด human-and-machine interaction ด้วยพลังของเทคโนโลยี Natural Language Processing (NLP) ภาษาพูด และภาษาหน้า (อารมณ์และการแสดงออก)​ สู่ Natural Language Generation คือ การที่คอมพิวเตอร์การเข้าใจภาษาพูด ภาษาเขียน และภาษาใบหน้า จะทำให้เกิด AI Influencer ซึ่งนอกจากจะปฏิสัมพันธ์กับคนแล้วยังเกิดการคิด การให้เหตุผล และการตัดสินใจ ซึ่งจะเปลี่ยนอุตสาหกรรมอย่างมาก

อุตสาหกรรมที่ถูกดิสรัป ….​กับโอกาสใหม่

ตลาดอาหารที่ทำจากเนื้อสัตว์ที่มีขนาดใหญ่มากที่มีมูลค่า 1.7 ล้านล้านดอลลาร์ กำลังจะถูกดิสรัปด้วยอุตสาหกรรอาหารที่ทำจากพืชซึ่งลดกรใช้น้ำน้อยลงถึง 74% และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก 87% ในขณะที่อาหารที่ทำจากเนื้อสัตว์กินพื้นที่ 30-50% ของโลก แต่อาหารที่ทำจากพื้ชใช้พื้นที่น้อยลง 95% 

อุตสาหกรรอาหารที่ทำจากพืชกลายเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ทั่วไปในเวลาเพียง 2 ปี ซึ่ง Plant-based prodcut จะเติบโตขึ้นมาเป็นอุตสาหกรรมขนาด 143 พันล้านดอลลาร์ในปี 2027 

อุตสาหกรรมยานยนต์กำลังถูกดิสรัปอย่างหนัก บริษัทเทคโนโลยีเริ่มเข้าครอบครองอุตสาหกรรมยานยนต์ ซึ่ง Tesla จะเป็นผู้ที่ครอบงำตลาดยานยนต์ที่มากที่สุดในอนาคต ซึ่งรถขับเคลื่อนด้วยตัวเองจะนำไปสู่เศรษฐกิจรูปแบบใหม่ คือ in-car economy กิจกรรมทุกอย่างจะอยู่ภายในรถ

อุตสาหกรรมค้าปลีกเป็นอีกอุตสาหกรรมที่ถูกดิสรัป แต่ “ร้าน” (store) ยังสำคัญ ไม่ใช่ทุกห้างสรรพสินค้าจะตาย ประเมินราคาหุ้นค้าปลีกจาก “ยอดขายต่อตารางเมตร” ซึ่ง Apple Store มียอดขายต่อตารางเมตรสูงสุด ร้านจะต้องถูก re-imagine ไปเป็น mini showroom ที่ทดลองสินค้า หรือเป็น omni-channel และเป็น fulfilment center อาทิ Pomelo ปรับบทบาทหน้าร้าน แปลงตัวเองมาเป็น retail platform เป็น O2O platform ให้กับเจ้าของแบรนด์  

นอกจากนี้ อุตสาหกรรมค้าปลีกจะต้องมี community engagement ที่ร้านมากขึ้นเพราะ community คือ มูลค่าร้านค้าและแบรนด์จะต้อง directo-to-customer และเป็นเจ้าของความสัมพันธ์กับลูกค้า ตัวอย่าง ไนกี้มียอดขาย 16.4 พันล้านดอลลาร์ จากการรูปแบบขายตรงสู่ผู้บริโภค เติบโตจาก 2.5 พันล้านดอลลาร์ 

อุตสาหกรรมการเงิน เริ่มเกิดฟินเทคดิสรัปชันในปี 2015 แต่ปัจจุบันธนาคารแปลงตัวเป็นบริษัทเทคโนโลยี ธนาคารไปลงทุนในฟินเทคสตาร์ตอัพและนำผลิตภัณฑ์นั้นกลับเข้ามารวมกับผลิตภัณฑ์ของธนาคาร และเกิด DeFi (decentralized finance) ในอนาคตจะเกิดการอยู่ร่วมกันระหว่างธนาคารที่ปรับตัวได้ ฟินเทคสตาร์ตอัพ และ ผู้เล่น DeFi แต่จะมีผู้เล่นล้มมหายตายจากไปมหาศาล 

ทั้ง DeFi และ Blockchain จะมาสร้างอุตสาหกรรมการเงินการธนาคารทั้งหมดใหม่ และจะสร้างผลิตภัณฑ์ที่เหนือจินตนาการ ปัจจุบัน คือ จุดเริ่มต้นของยุคถัดไปของฟินเทคดิสรัปชัน ซึ่งมูลค่าอุตสาหกรรมฟินเทค 4 ล้านล้านดอลลาร์ 

อุตสาหกรรมการศึกษาถูกดิสรัปและมีโอกาสมหาศาล ปี 2030 จำนวนงานที่จะถูกแทนที่ด้วย AI มีมากถึง 30% ขึ้นไป คนจึงต้อง reskill เกิดโอกาสมหาศาลกับ EdTech ที่ทำเรื่อง reskill และ future skill แนวโน้มจะเกิด online degree และ micro-credental ที่จะเป็นที่ยอมรับอย่างมาก ตลาดนี้ประมาณ 117,000 ล้านดอลลาร์ ภายใน 4 ปีข้างหน้า ซึ่งในภูมิภาคเอเชียนตะวันออกเฉียงใต้มีส่วนแบ่งตลาดราว 20% 

อุตสาหกรรมสุขภาพ (future of health) ด้วยความสามารถของเทคโนโลยีชีวโมเลกุล ทำให้ Moderna สามารถใช้เวลาเพียง 42 วันผลิตต้นแบบวัคซีนโควิดได้ ซึ่งเป้าหมายต่อไปคือการผลิตวัคซีนสำหรับมะเร็ง นอกจากนี้ virtual healthcare จะเป็นบริการด้านสุขภาพรูปแบบหลัก รวมถึงบริการสุขภาพที่ตอบโจทย์สังคมผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุยินดีจ่ายแพงขึ้น 30% สำหรับสินค้าที่เป็น silver friendly 

“เราอยู่ถูกที่และถูกเวลา ในอีก 8 ปีข้างหน้า จะเกิดสตาร์ตอัพยูนิคอร์นราว 20-40 บริษัทในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในขณะที่เศรษฐกิจอินเทอร์เน็ตในตลาดนี้มีมูลค่าประมาณ 124 พันล้านดอลลาร์ และจะเป็น 300 พันล้านดอลลาร์ ใน 4 ปีนี้ข้างหน้า 2025” เรืองโรจน์ กล่าว