จากกรณีของผู้ป่วยโรคโควิด-19 จำนวนไม่น้อยที่หายจากการติดเชื้อโควิด-19 แต่กลับตรวจพบระดับภูมิคุ้มกันแอนติบอดีต่อเชื้อไวรัสได้น้อยมากแต่ยังลดความรุนแรงของโรคในภายหลังได้ แสดงให้เห็นว่าอาจจะมีระบบภูมิคุ้มกันอีกประเภทหนึ่ง ที่มีบทบาทสำคัญในการช่วยป้องกันเชื้อไวรัสนี้ได้ยาวนานขึ้น ซึ่งก็คือ “เซลล์เม็ดเลือดขาว T-cells” หนึ่งในเซลล์สำคัญของร่างกายที่มีหน้าที่ป้องกันโรคโควิด-19 และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการตอบสนองของภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส
นพ.วีรวัฒน์ มโนสุทธิ อายุรแพทย์โรคติดเชื้อ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิและรองผู้อำนวยการสถาบัน สถาบันบำราศนราดูร อธิบาย ให้ The Story Thailand เข้าใจเกี่ยวกับบทบาท ความสำคัญของ T-cells ซึ่งเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญในการช่วยให้เราเอาชนะเชื้อไวรัสก่อโรคโควิด-19 ได้ ดังต่อไปนี้
T-cells คืออะไร?
นอกเหนือจากระบบภูมิคุ้มกันชนิดแอนติบอดี (Antibody) ที่คนส่วนใหญ่คุ้นเคยกันดี ยังมีระบบภูมิคุ้มกันอีกชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญไม่แพ้กัน นั่นก็คือ “ระบบภูมิคุ้มกันชนิดทีเซลล์ (T-cells)” เซลล์ชนิดหนึ่งที่อยู่ในระบบภูมิคุ้มกันชนิดจำเพาะเจาะจง โดยมีคุณสมบัติสำคัญในการจดจำเชื้อโรคที่เข้ามาสู่ร่างกายได้ในระยะเวลายาวนาน และสามารถตอบสนองต่อเชื้อโรคตัวเดิมในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น หรือกล่าวได้ว่ามีระบบภูมิคุ้มกันต่อโรคนั้น ๆ ที่แข็งแกร่งขึ้นเรื่อย ๆ ในระยะยาว
สำคัญอย่างไร?
T-cells มีหน้าที่สำคัญ 2 ประการ ได้แก่
- หน้าที่ช่วยกำจัดเซลล์ที่ติดเชื้อในร่างกาย
- หน้าที่ช่วยกระตุ้นภูมิต้านทานอื่นๆ ในร่างกายให้ตอบสนองดีขึ้น
ด้วยเหตุนี้จึงถือได้ว่าระบบภูมิต้านทาน T-cells มีบทบาทที่สำคัญอย่างยิ่งในการลดความรุนแรงของโรคและลดอัตราการเสียชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
มีกี่ประเภท?
T-cells แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ
- ซีดีแปด (CD8+) เปรียบเสมือนตำรวจที่คอยดักจับผู้ร้าย เพราะเป็นเซลล์ที่ความสามารถในการคอยตรวจจับเซลล์ที่ติดเชื้อและทำลายเซลล์ที่ติดเชื้อนั้น ๆ
- ซีดีสี่ (CD4+) เปรียบเสมือนกองกำลังเสริม เป็นเซลล์ที่มีคุณสมบัติในการสร้างภูมิต้านทานชนิดอื่น ๆ เพื่อช่วยส่งเสริมให้ CD8+ มีความสามารถในการกำจัดเชื้อ อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
สำคัญอย่างไรกับการต่อสู้กับโรคโควิด-19?
T-cells ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกาย ดังเช่น ไวรัส ถือเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้เรามั่นใจในการใช้วัคซีนที่มีอยู่ในขณะนี้ได้ โดยวัคซีนป้องกันโควิด-19 เช่น วัคซีนชนิด Viral vector มีคุณสมบัติที่สำคัญในการกระตุ้น T-cells ได้อย่างมีประสิทธิภาพและยาวนานเป็นเวลาหลายเดือน จึงสามารถช่วยลดความรุนแรงของโรคและอัตราการเสียชีวิตจากโรคโควิด-19 ได้เป็นอย่างดี
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
สปสช. ร่วมกับกรุงไทย เตรียมแจก ATK ให้กลุ่มเสี่ยงผ่านแอปฯ เป๋าตัง เริ่ม 1 มีนาคมนี้
แซดพี เทอราพิวติกส์ เตรียมส่งมอบโมเดอร์นา 2.2 ล้านโด๊ส ให้องค์การเภสัช และรพ.เอกชน
