กระทรวงพาณิชย์ (Ministry of Commerce: MOC) ประกาศความก้าวหน้าครั้งสำคัญในการปฏิรูประบบบริการภาครัฐ ภายใต้โครงการ MOC Plus ซึ่งเป็นการนำเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) และคลาวด์ (Cloud) มาใช้ในการดำเนินงาน เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบาย Quick Big Win มุ่งเน้นการสร้างผลลัพธ์ที่ยั่งยืนและกระจายตัว
ศุภจี สุธรรมพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ แถลงถึงทิศทางใหม่ของ “พาณิชย์ดิจิทัล” ที่จะทำให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลและบริการของกระทรวงได้แบบ “จุดเดียว จบจริง” (Single Window) ลดความซับซ้อนของขั้นตอนการทำงาน และยกระดับประสบการณ์บริการภาครัฐสู่มาตรฐานสากล โดยโครงการนี้ได้รับความร่วมมือจาก 4 องค์กรเทคโนโลยีระดับโลก:
- Amazon Web Services (AWS)
- Google Cloud ประเทศไทย
- Huawei Technologies (Thailand)
- Microsoft ประเทศไทย
ทั้ง 4 บริษัทจะร่วมกันสนับสนุนการพัฒนาสถาปัตยกรรมข้อมูลกลาง (Central Data Architecture), ระบบ Cloud ที่มีความมั่นคงปลอดภัยระดับสากล และโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับการใช้งาน AI ในทุกหน่วยงานของกระทรวง เพื่อให้เกิดการเชื่อมโยงข้อมูลอย่างเป็นระบบ โปร่งใส และตรวจสอบย้อนกลับได้
4 เป้าหมายหลักของ MOC Plus: เปลี่ยนภาระสู่ความสะดวก
คุณศุภจี กล่าวว่า โครงการ MOC Plus เป็นการแก้ปัญหาเชิงโครงสร้าง ทั้งการทำงานแบบไซโล ข้อมูลกระจัดกระจาย และความซับซ้อนของขั้นตอนงาน โดยมี 4 เป้าหมายสำคัญ:
- Excellence Services: ยกระดับมาตรฐานการให้บริการด้วยข้อมูลที่ถูกต้อง แม่นยำ เชื่อถือได้
- Good Experience: ให้บริการ 24 ชั่วโมง ผ่าน AI Assistant ลดการรอสายและการเดินทาง
- Personalized Service: ใช้ AI วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อให้คำแนะนำเฉพาะบุคคล เช่น สิทธิประโยชน์ FTA ที่ตรงกับสินค้า
- Transparency: ทุกขั้นตอนตรวจสอบย้อนกลับได้ ลดช่องว่างการทุจริต
รมว.พาณิชย์ ย้ำว่า “ประชาชนไม่ได้ต้องการข้อมูลที่แยกส่วน เขาต้องการบริการที่ครบวงจรตั้งแต่ต้นจนจบ เราจึงต้องทำให้กระทรวงพาณิชย์เป็น Single Window เชื่อมโยงทุกกรมทุกกองเข้าด้วยกัน”
โครงการนำร่อง AI ใน 3 กรมหลัก
MOC Plus จะเริ่มต้นด้วยโครงการนำร่องที่ใช้ AI แก้ไขปัญหาเฉพาะทางใน 3 หน่วยงานสำคัญ:
- กรมพัฒนาธุรกิจการค้า (DBD): ใช้ AI ตรวจจับความเสี่ยง “นอมินี” ผ่าน Risk Score Card วิเคราะห์ข้อมูลนิติบุคคล รูปแบบบัญชีม้า ที่อยู่ซ้ำ หรือการถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐที่ไม่สอดคล้องกับรายได้ เพื่อลดช่องโหว่การจดทะเบียนโดยมิชอบ
- กรมทรัพย์สินทางปัญญา (DIP): ใช้ Chatbot AI และระบบ AI ตรวจสอบความทับซ้อนของเครื่องหมายการค้า เพื่อลดเวลาการตรวจสอบ เพิ่มความแม่นยำ และอำนวยความสะดวกในการยื่นคำขอ
- กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP): พัฒนา AI ผู้ช่วยด้านข้อมูลการค้าระหว่างประเทศ เพื่อแนะนำการใช้สิทธิประโยชน์ FTA ที่เหมาะสม ทำให้ SMEs เข้าถึงข้อมูลส่งออก-นำเข้าได้ง่ายขึ้น
2569: ปีแห่งการ Upskill บุคลากร
โครงการแรกที่ประชาชนจะสัมผัสได้คือ Call Center กลาง ของกระทรวง ที่ใช้ AI ช่วยตอบคำถามพื้นฐานจากฐานข้อมูลกลางของทุกกรม ลดปัญหาการโทรผิดหน่วยงาน และส่งต่อเรื่องซับซ้อนให้เจ้าหน้าที่ได้อย่างรวดเร็ว
นอกจากนี้ ปี 2569 จะเป็นปีแห่งการ Upskill บุคลากรพาณิชย์ด้าน AI โดย 4 บริษัทเทคโนโลยีพันธมิตรจะร่วมสนับสนุนการอบรม เพื่อให้ข้าราชการทุกกรมสามารถใช้ AI ทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ความร่วมมือนี้จะนำไปสู่ Master Plan ระยะ 5 ปี เพื่อวางระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านข้อมูล AI-Cloud ให้กระทรวงพาณิชย์ก้าวเป็น “Digital Commerce Ministry” อย่างเต็มรูปแบบ และเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย
