ตลาดกาแฟเมืองไทย มีเม็ดเงินประมาณ 65,000 ล้านบาทต่อปี แบ่งเป็นกาแฟในบ้านและกาแฟนอกบ้าน ตลาดกาแฟนอกบ้านมีมูลค่าน้อยกว่าประมาณ 30,000 ล้านบาท แต่จากการสำรวจของยูโรมอนิเตอร์ (Euromonitor International) ระบุว่ามีร้านกาแฟ เกือบ 10,000 ร้านทั่วประเทศ
คาเฟ่ อเมซอน แบรนด์กาแฟ ภายใต้ บริษัท ปตท. น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) หรือ OR ถือเป็น 1 ในร้านกาแฟนอกบ้าน เกิดขึ้นเมื่อ 19 ปีที่แล้ว (ปี พ.ศ. 2545) สาขาแรกเปิดที่สถานีบริการน้ำมัน ปตท.ของ หจก.ศรีเจริญภัณฑ์ ถนนวิภาวดี เริ่มแรกขายขาดทุนเป็นเวลา 2 ปี ว่ากันว่าในช่วงนั้นขายได้ไม่ถึง 20 แก้วต่อวัน ก่อนจะเริ่มดีขึ้นในปีที่ 3 และเติบโตอย่างต่อเนื่องในปีต่อมา
ในปี 2556 เป็นปีที่อเมซอนมีสาขาครบ 900 สาขาทั่วประเทศ เป็นอีกปีที่ตัดสินใจขยายธุรกิจ non -oil อย่างจริง ๆ เพราะยอดขายกาแฟอเมซอนในปี พ.ศ. 2555 มีมูลค่าสูงถึง 3,040 ล้านบาท โดยมีกำไรมากกว่าธุรกิจน้ำมัน และอเมซอน เป็นแบรนด์กาแฟในใจผู้บริโภคอันดับต้น ๆ ปตท.จึงตัดสินใจ ใช้เม็ดเงินลงทุน 400 ล้านบาท ทำศูนย์ธุรกิจคาเฟ่ อเมซอน Amazon Inspiring Campus (AICA) ตั้งโรงคั่วบดกาแฟ ที่ อ.วังน้อย จ.พระนครศรีอยุธยา บน พื้นที่ประมาณ 10 ไร่ แทนการซื้อเมล็ดกาแฟของบริษัท เค.วี.เอ็น. อิมปอร์ต เอกซ์ปอร์ต (1991) จำกัด “อโรม่า กรุ๊ป” ผู้ดำเนินธุรกิจทางด้านกาแฟคั่วบดมานานกว่า 60 ปี ที่ซัพพอร์ตเมล็ดกาแฟ อุปกรณ์การทำกาแฟ และการอบรมพนักงานให้เป็นบาริสต้า อเมซอนมาก่อนหน้านี้ โดยสิ้นสุดตามสัญญาเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2557
หลังจากที่มีโรงคั่วเป็นของตัวเอง มีการรับซื้อเมล็ดกาแฟดิบจากโครงการหลวง วิสาหกิจชุมชน และสหกรณ์ การเกษตร เพื่อคั่วที่โรงงานซึ่งมีกำลังการผลิต 7,200 ตันต่อปี ทำให้มีวัตถุดิบป้อนร้านกาแฟอเมซอน อย่างสม่ำเสมอ แม้จะมียอดขายเพิ่มขึ้นก็ตาม จนปัจจุบันขายได้ มากกว่า 290 แก้วต่อวันต่อสถานีบริการ หรือ ยอดขายเฉลี่ยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกปี เช่น ในปี 2560 ยอดขาย 178 ล้านแก้ว เพิ่มขึ้นเป็น 225.3 ล้านแก้วในปี 2561 และปี 2562 จำนวน 263.9 263 ล้านแก้ว และยอดขาย 9 เดือน (ม.ค.-ก.ย.) แรกของปี 2563 สูงถึง 200 ล้านแก้ว
เมื่อเดือนมกราคม 2564 ที่ผ่านมา ร้านกาแฟอเมซอน มีสาขาทั้งสิ้น 3,440 สาขา แบ่งเป็น ในไทย 3,168 สาขา 10% เป็นของ ปตท.โออาร์ ส่วนที่เหลือเป็นลักษณะแฟรนไชส์ ประมาณ 63% เป็นสาขาในปั๊มน้ำมัน อีก 37 % เป็นสาขาตั้งอยู่นอกปั๊ม
สำหรับสาขาในต่างประเทศมีการขยายอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันมี 10 ประเทศ ประกอบด้วย ประเทศกัมพูชา มีสาขาอเมซอน 162 สาขา ถือเป็นร้านกาแฟอันดับ 1 ของประเทศ แม้จะมีแบรนด์อื่น ๆ ก็ตาม ยอดขายดีกว่าประเทศไทย บางสาขายอดขายเฉลี่ย 1,300 -1,400 แก้วต่อวัน ทำให้เกิดการลอกเลียนแบบร้านกาแฟชื่อ Amazing Café ซึ่งมีการออกแบบทุกสิ่งคล้ายคลึงกับอเมซอนมาก โดยมีปีนี้จะมีการเพิ่มสาขาเพิ่มเป็น 190 สาขา
ร้านกาแฟอเมซอน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ปัจจุบันมี 67 สาขา บริษัท พีทีที (ลาว) จำกัด (PTTLAO) เป็นผู้ถือสิทธิ์ มาสเตอร์แฟรนไชส์ คาเฟ่ อเมซอน (Master Franchise) ในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มี 1 สาขาถือเป็นร้านกาแฟที่ใหญ่ที่สุดในนครหลวงเวียงจันทน์ มี 2 ชั้น ได้รับความนิยมมาก จนทำให้ Starbucks ประกาศเปิดสาขาแรกในประเทศลาว ในปี 2021 มีแผนจะขยายสาขาเพิ่มขึ้น
ร้านกาแฟอเมซอน ประเทศฟิลิปปินส์ มีสาขา 18 แห่ง ที่เกิดจากความร่วมมือระหวาง โออาร์และ ปตท. ฟิลิปปินส์ ดำเนินธุรกิจร้านกาแฟ คาเฟ่ อเมซอน ในประเทศฟิลิปปินส์ตั้งแต่ปี 2016 เมื่อปี 2020 ที่ผ่านมา มีการลงทุน 80 ล้านเปโซ เพื่อขยายสาขาให้ได้ 20 แห่ง แม้จะไม่ได้ตามเป้าแต่มีการลงทุนเพิ่มเพื่อขยายสาขาร้านกาแฟ อเมซอน สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา มี 8 สาขา ร้านกาแฟอเมซอน ในสาธารณรัฐประชาชนจีน มี 2 สาขา เมื่อปีที่ผ่านมา เปิด สาขาจู๋ซี (Zhuxi) ซึ่งเป็นสาขาแรกของประเทศจีน ในสถานีบริการน้ำมัน ซิโนเปค เมืองหนานหนิง (Nanning) มณฑลกว่างซี (Guangxi) และอีกสาขาในสถานีบริการน้ำมัน ซิโนเปค ได้รับความนิยมจากคนจีนมาก โดยเฉพาะเครื่องดื่มซิกเนเจอร์ เช่น โคโคนัท คาราเมล ลาเต้ (Coconut Caramel Latte) ไทย ดีเสิร์ท พาราไดซ์ (Thai Dessert Paradise) ทุเรียน โกลเด้น คัพ (Durian Golden Cup) และไทย ที วิด อะ ทวิสต์ (Thai Tea with a Twist) มีแผนจะขยายสาขาอีก 5 แห่งในเมืองหนานหนิง และมีการเจรจา จุดบริการนอกเมืองหนานหนิง อีก 1 จุดด้วย
ร้านกาแฟอเมซอนในประเทศญี่ปุ่นมี 2 สาขา ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีการดื่มกาแฟติดอันดับแรก ๆ ของโลก แต่อเมซอน ก็สามารถเปิดสาขาแรกอยู่ในจังหวัดฟุกุชิมะ (Fukushima Prefecture) และไม่ได้อยู่ในสถานีบริการน้ำมัน ผู้ที่ได้รับสิทธิคือ คุณยาซูโนริ อิวาโมโตะ ประธานบริษัท โคโดโม เอนเนอร์จี จำกัด โดยมีแผนจะเปิด 4 สาขา (สาขาคาวาอุจิ, สาขาโชนัน คานากว่า, สาขาฟุกุโอกะ และสาขาโอซาก้า) เมนูที่ได้รับความนิยมนอกจากกาแฟแล้วชาไทยนมสีส้ม ๆ ก็ได้รับความนิยมมากเช่นกัน
ในประเทศโอมาน มีร้านกาแฟอเมซอน 9 สาขา โออาร์ได้ร่วมมือกับ บริษัท โอมาน ออยล์ มาร์เก็ตติ้ง คอมพานี จำกัด (Oman Oil Marketing Company หรือ OOMCO) บริษัทน้ำมันแห่งชาติของประเทศโอมาน มีสถานีบริการน้ำมันทั่วประเทศกว่า 200 สาขา ได้สิทธิ Master Franchise เปิดร้านกาแฟอเมซอนภายในปั๊มน้ำมัน โดยสาขาแรกเปิดในปั๊มนั้นของ Oman Oil สาขา Ghubra Beach
ร้านกาแฟอเมซอนใน ประเทศสิงคโปร์มี 3 สาขา คาเฟ่ อเมซอน สาขา Jewel Changi Airport ซึ่งเป็นสาขาแรกในประเทศสิงคโปร์ และสาขา Jurong point และ สาขา Republic Plaza ในสิงคโปร์
ในประเทศมาเลเซียมีร้านกาแฟอเมซอน ที่เซ็นทรัล ไอ-ซิตี้ (Central i-City) เป็นสาขาแรกในประเทศมาเลเซีย
โออาร์มีแผนขยายร้านกาแฟอเมซอนให้ครอบคลุมกว่า 4,700 สาขา ภายใน ปี พ.ศ. 2565 ภายในปี 2568 จะขยายสาขาเพิ่มเป็น 5,800 สาขาทั่วประเทศ และ Café Amazon ในต่างประเทศ ครอบคลุมกว่า 550 สาขา โดยเฉพาะกลุ่ม CLMV มากขึ้น ล่าสุดตั้งบริษัทร่วมทุนกับ บริษัท เซ็นทรัล เรสตอรองส์ กรุ๊ป จำกัด (CRG) เพื่อดำเนินธุรกิจกาแฟอเมซอน ในประเทศเวียดนาม เนื่องจากมูลค่าตลาดรวมกาแฟในเวียดนามสูงกว่า 6,000 ล้านบาท และตลาดเติบโตสูง อัตราการบิโภคกาแฟก็มากกว่าคนไทย ถึง 5 เท่า โดยเปิดให้บริการ คาเฟ่ อเมซอน สาขาแรกที่ศูนย์การค้า โก!
อัตราการบริโภคกาแฟสดของคนไทยอยู่ที่ประมาณ 1.2 กิโลกรัมต่อคนต่อปี หรือประมาณ 300 แก้ว เป็นอัตราที่ต่ำกว่าหลาย ๆ ประเทศ ทั้งญี่ปุ่น ที่มีการบริโภคกาแฟประมาณ 3 กิโลกรัมต่อคนต่อปี หรือประมาณ 400 แก้ว และ คนยุโรป ที่มีการบริโภคกาแฟประมาณ 4-5 กิโลกรัมต่อคนต่อปี หรือประมาณ 600 แก้ว โดยคนนอร์เวย์ ดื่มกาแฟถึง 1,100 แก้วต่อคนต่อปี และคนฟินแลนด์ดื่มกาแฟสูงถึง 1,400 แก้วต่อคนต่อปี สะท้อนให้เห็นว่า ตลาดกาแฟในประเทศไทยยังสามารถเติบโตได้อีกมาก ในขณะที่ตลาดกาแฟต่างประเทศที่สาขาอเมซอน ไปเปิดตลาดก็ยังสามารถเติบโตได้อีกเยอะเช่นกัน
วันนี้โออาร์ระดมเงินทุนในตลาดหลักทรัพย์ ได้มากถึง 5.3 หมื่นล้านบาท ก้าวต่อไปของกาแฟในปั๊มน้ำมันแห่งนี้ โออาร์มองว่า แบรนด์นกแก้ว จะเป็นร้านกาแฟที่มีสาขาติดท็อป 5 และรายได้ติดท็อป 10 ของเครือร้านกาแฟทั่วโลก
ภาพจาก cafeamazonofficial
