แม้จะมีความท้าทายจากโควิด-19 มูลค่าเศรษฐกิจดิจิทัลในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะมีมูลค่า 105 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2020 และคาดการณ์ว่าจะสามารถเติบโตไปถึง 309 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2025 โดยอีคอมเมิร์ซ ออนไลน์มีเดีย และฟู้ดเดลิเวอรี่ ได้ชดเชยการหดตัวของ Online Travel และ Transportation
- RISE เผยโมเดลวัดระดับนวัตกรรมองค์กร เร่งสปีดนวัตกรรมองค์กรแบบก้าวกระโดด
- LingoAce แพลตฟอร์มเรียนภาษาออนไลน์จากสิงคโปร์ รุกตลาดไทยแล้ว
Google, Temasek และ Bain & Company ร่วมกันทำวิจัย “เรื่องการเติบโตของเศรษฐกิจดิจิทัลในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประจำปี 2563 (e-Conomy SEA 2020)” เผยว่า ประเทศไทยมีมูลค่าเศรษฐกิจดิจิทัล ใหญ่อันดับ 2 รองจากอินโดนีเซีย มีมูลค่าอยู่ที่ 18 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปีนี้ ซึ่งเติบโตต่อเนื่องสอดคล้องจากปีที่ผ่านมา และคาดว่าจะเติบโตปีละ 25% ต่อเนื่องจนมีขนาดถึง 53 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2025
ทั้งนี้ ความเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมผู้บริโภคโดยเฉพาะการใช้เวลาบนโลกออนไลน์มากขึ้นส่งผลกระทบเชิงบวกกับอีคอมเมิร์ซ ทำให้มูลค่าอีคอมเมิร์ซใน SEA ปีนี้เติบโต 63% แตะที่มูลค่า 62 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ 80% ของผู้บริโภคตั้งใจจะซื้อของออนไลน์ต่อไป และมีความถี่เพิ่มมากขึ้นด้วย
นอกจากนี้ รายงานยังระบุว่า เอสเอ็มอีจำนวนมากหันมาใช้ออนไลน์มากขึ้น อีคอมเมิร์ซกลายเป็นช่องทางการทำธุรกิจหลักของเอสเอ็มอีช่วงล็อกดาวน์ ในขณะที่ผู้บริโภคมีการซื้อของใช้ในบ้านผ่านออนไลน์เพิ่มขึ้น 2 เท่า โดย 75% ระบุว่าพวกเขายังคงจะใช้ออนไลน์เป็นช่องทางในการซื้อของใช้ในบ้านต่อไปหลังโควิด-19
โควิด เพิ่มยอดคนใช้เน็ต
โดยมีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตรายใหม่เพิ่มขึ้น 40 ล้านคนจากปี 2562 ทำให้ปัจจุบันทั่วทั้งภูมิภาค SEA มีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตทั้งสิ้น 400 ล้านคน สำหรับในไทย 30% ของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตเป็นผู้ใช้หน้าใหม่ และ 95% ของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตเป็นผู้ใช้หน้าใหม่นี้มีความตั้งใจจะใช้บริการออนไลน์ต่อไป
ในช่วงล็อกดาวน์คนใน SEA ใช้เวลาโดยเฉลี่ยมากกว่า 1 ชั่วโมงต่อวันบนอินเทอร์เน็ต และหลังล็อกดาวน์คนใน SEA ก็ยังใช้เวลาโดยเฉลี่ยบนโลกออนไลน์มากกว่าเดิม ที่ใช้อยู่ราว 4.2 ชั่วโมงต่อวัน
ช่วงล็อกดาวน์โควิด-19 คนไทยใช้เวลาบนอินเทอร์เน็ตเพิ่มมากขึ้นเกือบ 1 ชั่วโมงต่อวัน จากเดิมใช้เวลาบนออนไลน์เฉลี่ยวันละ 3.7 ชั่วโมง เพิ่งเป็น 4.6 ชั่วโมง และมองว่าเทคโนโลยีและอินเทอร์เน็ตเป็นสิ่งสำคัญ หลังล็อกดาวน์คนไทยใช้เวลาโดยเฉลี่ยนบนออนไลน์ 4.3 ชั่วโมงต่อวัน
คนมองว่าเทคโนโลยีทำให้คนเข้าถึงสินค้าและบริการที่จำเป็น ช่วยให้คนมีปฏิสัมพันธ์ในรูปแบบที่ปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นการเข้าถึงความบันเทิงทางดิจิทัล การเรียนรู้ที่บ้าน สุขภาพ และช่วยสนับสนุนธุรกิจเอสเอ็มอีให้เดินต่อไปได้
อีคอมเมิร์ซ/ฟู้ดเดลิเวอรี่ ไทยโตก้าวกระโดด
ในประเทศไทยเองอีคอมเมิร์ซเติบโตก้าวกระโดด เป็นอุตสาหกรรมที่มีการเติบโตรวดเร็วที่สุดช่วงที่ผ่านมา โตถึง 81% จากที่ผ่านมา มีมูลค่า 9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และคาดว่าจะเพิ่มเป็น 24 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2025 หรือเติบโต 21% เฉลี่ยต่อปี
ไม่ใช่แค่ผู้บริโภคที่ซื้อของออนไลน์มากขึ้น คนขายของก็หันมาขายบนออนไลน์มากขึ้นเช่นกัน ใน Google Trends เห็นคนค้นหาเกี่ยวกับ “การขายของออนไลน์” เพิ่มขึ้นถึง 4 เท่า
ในอุตสาหกรรม Transportation (Ride Hailing) และ Food Devlivery ใน SEA จะเห็นการเติบโตของ Food Delivery แต่ไม่เพียงพอที่จะมาชดเชยการหดตัวลงของ Transportation แต่ละประเทศใน SEA ยังอยู่ในระยะของโควิด-19 ที่แตกต่างกันไป Google มองว่า Transportation จะมีการฟื้นตัวกลับมาแต่ต้องใช้เวลา
ซึ่งข้อมูลในประเทศไทยจะคล้ายกับ SEA จะเห็นการเติบโตของ Food Delivery ในประเทศไทยแต่ก็ยังไม่เพียงพอที่จะมาชดเชยการหดตัวลงของ Transportation (Ride Hailing) หรือ การเรียกรถผ่านแอป ในประเทศไทยมีมูลค่า 1.1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2020 มีอัตราเติบโตเฉลี่ยต่อปีลดลง 12% คาดว่าในปี 2025 จะมีมูลค่า 7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือเติบโตอยู่ที่ 45%
Online Travel เป็นอุตสาหกรรมที่ได้รับผลกระทบที่หนักที่สุดจากโควิด-19 ใน SEA Online Travel GMV ลดลงถึง 58% เหลือ 14 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ การท่องเที่ยวออนไลน์ของไทย รวมถึงธุรกิจโรงแรม ที่พัก และเที่ยวบิน คล้าย ๆ กับ SEA ได้รับผลกระทบอย่างหนัก ในปี 2020 นี้ อัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปีลดลง 47% อยู่ที่ 4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และคาดว่าจะมีมูลค่า 15 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2025
“แต่เห็นสัญญาณค่อนข้างดี มีการฟื้นตัวชัดเจนในส่วนของการท่องเที่ยวภายในประเทศ แม้ว่าจะไม่สม่ำเสมอใน SEA แต่ข้อมูล Google Trends ในประเทศไทย มีจำนวนการค้นหาเกี่ยวกับ Staycation ในการท่องเที่ยวในไทย โตถึง 10 เท่าหลังล็อกดาวน์”
Online Media รวมถึงโฆษณา เกม วิดีโอ และมิวสิคออนดีมานด์ ใน SEA นั้น Online Media ยังเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยโต 22% จากปีที่ผ่านมา และเห็นผู้ใช้ใหม่เพิ่มขึ้นถึง 2 เท่าในบางประเทศ ในประเทศไทยก็เช่นกัน Online Media ได้รับการกระตุ้นจากทั้ง Online Entertainment และ Online Ads ทำให้ Online Media ในไทยโตขึ้น 20% จากปีที่ผ่านมา และคาดว่าจะมีมูลค่า 4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปีนี้ และจะทะลุ 7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ 2025
“แม้จะมีความท้าทายในมิติของเศรษฐกิจ แต่ความสนใจในการใช้จ่ายโฆษณาออนไลน์ยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจาก Google Trends ในประเทศไทยธุรกิจออฟไลน์ย้ายไปออนไลน์และซื้อโฆษณาออนไลน์มีจำนวนมากขึ้น คนสนใจและค้นหาเกี่ยวกับ Online Ads เพิ่มขึ้นถึง 2 เท่า”
บริการทางการเงินดิจิทัล (Digital Financial Service) ได้แก่ การชำระเงิน การโอนเงิน การให้กู้ยืม ประกันภัย และการลงทุน ข้อมูลใน SEA ทั้งผู้บริโภคและเอสเอ็มอีได้ใช้บริการ Digital Financial Service มากขึ้นอย่างที่ไม่เคยเห็นมาก่อน ซึ่งอุตสาหกรรมนี้เพิ่งเริ่มต้น และจะเติบโตอย่างรวดเร็ว ซึ่ง มูลค่าธุรกรรมรวมการชำระเงินดิจิทัลใน SEA ในปี 2020 อยู่ที่ 620 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สูงขึ้นจากปีที่แล้ว 20 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และคาดกว่าจะมีมูลค่ารวมถึง 1.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2025
Talent ความท้าทายของการขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัล
ใน 2020 ใน SEA มีสตาร์ตอัพยูนิคอร์นเพิ่มอีก 1 ราย เป็น 12 ราย แต่ที่สำคัญคือ มีการเปลี่ยนโฟกัสมาสู่การทำกำไรมากขึ้น การลงทุนในปี 2019 ชะลอตัวจากระดับที่สูงที่สุดในปี 2018 และสตาร์ตอัพให้ความสำคัญกับการสร้างผลกำไรมากขึ้น
การลงทุนในสตาร์ตอัพยังคงเติบโตอยู่ แต่จำนวนดีลจะลดลง ในขณะที่ขนาดของดีลไม่ลดลง ผู้ลงทุนจะระมัดระวังมากขึ้น จะตัดสินใจอย่างรอบคอบมากขึ้น จะเลือกมากขึ้น จะดูมูลค่าของธุรกิจที่ดึงดูดมากขึ้น ให้ความสำคัญกับผลตอบแทนที่ดึงดูดมากขึ้นในระยะยาว
HealthTech และ EdTech มีบทบาทสำคัญมากในช่วงล็อกดาวน์ การใช้แพลตฟอร์มการแพทย์ทางไกล (Tele-medicine) เช่น การปรึกษาแพทย์ผ่านแอปหรือผ่านออนไลน์เติบโตขึ้น 4 เท่า และจะยังคงมีการใช้งานมากต่อเนื่องหลังจากนี้ และได้เห็นการเติบโตของ EdTech มากขึ้นถึง 3 เท่า และ 70% ของผู้ที่ใช้แล้วพึงพอใจมาก
อย่างไรก็ดี Talent เป็นความท้าทายหลักของการขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัลของทั้ง SEA และไทย ภาครัฐและเอกชนต้องร่วมมือกันในการพัฒนา Digital Talent เพื่อช่วยเร่งการพัฒนาเติบโตของเศรษฐกิจดิจิทัลให้เติบโตก้าวกระโดดได้
บทบาทของ Google ประเทศไทย เพิ่งเปิดตัว “โครงการสะพานดิจิทัล” ภายใต้ Grow with Google โครงการที่จะ Upskill/Reskill ทักษะด้านดิจิทัลสำหรับคนไทย “โครงการสะพานดิจิทัล” ช่วยทั้งเอสเอ็มอีและผู้บริโภคให้มีทักษะออนไลน์ อาทิ การทำเว็บไซต์ การค้าขายออนไลน์ หรือการปักหมุด GMBV บน Google Map เป็นส่วนหนึ่งของบทบาทในการช่วยขับเคลื่อน Digital Talent ให้ประเทศไทยได้
ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ https://economysea.withgoogle.com
