เพจ GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) เผยแพร่ข้อมูล 10 นวัตกรรมทางการแพทย์กำเนิดจากเทคโนโลยีอวกาศ โดยระบุว่า ในขณะที่นักวิจัยบนสถานีอวกาศนานาชาติกำลังทำการเพิ่มผลึกคริสตัล ที่สามารถช่วยพัฒนายาตัวใหม่ให้กับคนบนโลกได้ใช้ ต่อไปนี้คือ 10 การค้นพบเทคโนโลยีเพื่อสุขภาพที่เป็นผลประโยชน์จากเทคโนโลยีอวกาศ
1) หุ่นยนต์ผ่าตัดเนื้องอกในสมอง
Canadarm2 แขนหุ่นยนต์ที่ติดตั้งด้านนอกของสถานีอวกาศนานาชาติพัฒนาขึ้นโดยแคนาดา สำหรับภารกิจที่อยู่ด้านนอกสถานีอวกาศเพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงจากการที่ต้องให้นักบินอวกาศออกไปปฎิบัติภารกิจแทน เทคโนโลยีนี้นำไปสู่การสร้าง NeuroArm หรือหุ่นยนต์ผ่าตัดสมองอัจฉริยะที่สามารถผ่าตัดได้อย่างแม่นยำ เนื่องจากความสามารถในการเคลื่อนไหวที่ขยับได้ละเอียดอ่อนกว่ามือของมนุษย์ ปัจจุบัน NeuroArm ได้ถูกนำมาใช้ผ่านตัดเอาเนื้องอกในสมองออกจากผู้ป่วยได้แล้วเป็นผลสำเร็จ
2) Eye trackers เพื่อการผ่าตัดดวงตาด้วยเลเซอร์
สภาวะไร้แรงโน้มถ่วงในอวกาศได้ปรับเปลี่ยนวิธีการเคลื่อนไหวดวงตาของมนุษย์อวกาศรวมถึงการรับรู้การเคลื่อนไหว ด้วยเหตุนี้เครื่องจับความเคลื่อนไหวของดวงตาจึงได้ริเริ่มถูกพัฒนาขึ้นเพื่อเอาไว้สังเกตทิศทางการมองนักบินอวกาศระหว่างการทำงานในสภาวะไร้แรงโน้มถ่วง ขณะเดียวกันการเคลื่อนไหวของดวงตาในระหว่างการผ่าตัดตาด้วยเลเซอร์ก็อาจเป็นปัญหาได้ เครื่องจับความเคลื่อนไหวดวงตาที่พัฒนาขึ้นสำหรับนักบินอวกาศจึงถูกนำมาใช้ในการผ่าตัดแก้ไขดวงตาด้วยเลเซอร์ เพื่อให้แน่ใจว่าลำแสงเลเซอร์อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง
3) ช่วยเหลือผู้ป่วยโรคหืดหอบ
ก๊าซไนตริกออกไซด์นับว่าเป็นมลพิษที่พบได้ทั่วไปในอากาศทั้งบนโลกและบนสถานีอวกาศนานาชาติ เมื่อบุคคลที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ เช่นในผู้ที่เป็นโรคหอบหืด จะพบว่ามีการเพิ่มขึ้นของก๊าซไนตริกออกไซด์ในอากาศที่ถูกหายในการหายใจออกมา องค์การอวกาศยุโรปจึงได้พัฒนาอุปกรณ์ที่สามารถวัดค่าก๊าซไนตริกออกไซด์ในอากาศที่นักบินอวกาศหายใจออกมาได้อย่างแม่นยำ เพื่อตรวจสอบอาการอักเสบของระบบทางเดินหายใจที่อาจเกิดขึ้น วิธีนี้จะทำให้รู้ทันอาการของนักบินอวกาศก่อนล่วงหน้าและรักษาได้ทันท่วงทีก่อนที่อาการจะทรุดตัวลง ปัจจุบันเทคโนโลยีนี้ถูกนำมาใช้กับผู้ป่วยโรคหอบหืดเพื่อตรวจหาปริมาณไนตริกออกไซด์ในอากาศที่ผู้ป่วยหายใจออกเนื่องจากการอักเสบในปอด
4) การรักษาโรคกระดูดพรุน
เป็นที่รู้กันแล้วว่าในสภาวะไร้แรงโน้มถ่วง จะเกิดการสูญเสียความหนาแน่นของมวลกระดูกอย่างมากในร่างของนักบินอวกาศซึ่งมีลักษณะคล้ายกับผู้สูงอายุที่ประสบกับโรคกระดูกพรุน นักบินอวกาศจึงได้พยายามต้องออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอในระหว่างที่ปฎิบัติภารกิจนอกโลก ทั้งนี้ด้วยการค้นคว้าทางการแพทย์ทำให้พบว่าการรับประทานบิสฟอสโฟเนต (Bisphosphonate) ในปริมาณเล็กน้อยทุกสัปดาห์ช่วยลดการสูญเสียมวลกระดูกได้ ต่อมาองค์ความรู้จากการค้นพบดังกล่าวจึงได้ถูกนำมาประยุกต์ใช้กับผู้สูงอายุบนโลกจบจนมาถึงปัจจุบัน
5) การวัดอุณหภูมิร่างกาย
เมื่อหลายสิบปีก่อนในห้องปฏิบัติการ Jet Propulsion ของ NASA เทคโนโลยีอินฟราเรดถูกพัฒนาขึ้นเพื่อวัดอุณหภูมิของดาวเคราะห์และดวงดาวต่างๆ จนกระทั่งในปี 1991 เทคโนโลยีนี้ได้รับการพัฒนาเป็นเทอร์โมมิเตอร์แบบเสียบหูของผู้ป่วย (in-ear thermometers) ซึ่งสามารถอ่านค่าอุณหภูมิได้ในเวลาเพียงไม่กี่วินาที และได้รับการพิสูจน์ว่าสามารถอ่านค่าอุณหภูมิได้อย่างแม่นยำ ทำให้เทคโนโลยีนี้ถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายทั้งในโรงพยาบาล แพทย์ศัลยกรรม หรือแม้กระทั่งที่บ้านของผู้ป่วย
6) การวัดความดันภายในกะโหลก
ในขณะที่การตรวจสอบความเปลี่ยนแปลงการมองเห็นของนักบินอวกาศพบว่าเป็นผลมาจากการเพิ่มความดันภายในกะโหลกศีรษะที่เกิดจากการเพิ่มขึ้นของปริมาณน้ำในไขสันหลัง ซึ่งศัลยแพทย์การบินต้องการวิธีที่ง่ายและรวดเร็วในการตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงความดันเหล่านี้ การวิจัยในสหราชอาณาจักรนำสู่การพัฒนาอุปกรณ์ที่สามารถวัดความดันภายในกะโหลกศีรษะโดยใช้การเคลื่อนที่ของแก้วหู ซึ่งไม่ระคายเคือง รวดเร็วและสามารถใช้งานได้ทุกที่
7) การรักษานิ่วในไต
การอยู่ในอวกาศเป็นสาเหตุที่เสี่ยงต่อการเกิดนิ่วในไตในนักบินอวกาศ นิ่วในไตอาจเป็นสาเหตุของการติดเชื้อและภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงจนต้องไปพบแพทย์อย่างเร่งด่วน การวิจัยร่วมกับ NASA ได้พัฒนาเทคนิคอัลตราซาวนด์หรืออุปกรณ์กำเนิดคลื่นเสียงแบบถือด้วยมือที่มีลักษณะคล้ายกับ Star Trek ที่สามารถตรวจจับ เคลื่อนย้ายและสลายนิ่วได้ เทคโนโลยีนี้มีประโยชน์ต่อผู้ที่มีนิ่วในไตบนโลกได้เช่นกัน
8) อุปกรณ์ดัดฟันแบบโปร่งแสง
Translucent polycrystalline alumina เป็นเซรามิกที่มีความมีความแข็งแรงและทนทานต่อการแตก และมีคุณสมบัติโปร่งแสง วัสดุนี้พัฒนาขึ้นมาเพื่อใช้ในการป้องกันประเทศและในอุตสาหกรรมการบินและอวกาศ ต่อมาได้มีการประยุกต์ใช้วัสดุนี้ในการผลิตอุปกรณ์จัดฟันแบบโปร่งแสงที่มีลักษณะคล้ายกับสีของฟัน หลังจากได้ทดลองใช้แล้ว วัสดุนี้กลายเป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์จัดฟันที่ค่อนข้างได้รับความนิยมในเคสที่ไม่ต้องการให้เห็น
9) การตรวจวัดการบาดเจ็บและเนื้อร้ายมะเร็ง
ในอดีต NASA ได้พัฒนากระบวนการประมวลผลสัญญาณดิจิทัลโดยใช้เทคโนโลยีขั้นสูงเพื่อปรับปรุงภาพถ่ายบริเวณพื้นผิวดวงจันทร์ เพื่อหาตำแหน่งที่เหมาะสมที่สุดในการลงจอดบนดวงจันทร์ในยุคอพอลโล ปัจจุบันเทคนิคการประมวลผลสัญญาณดิจิทัลเหล่านี้ถูกประยุกต์ใช้กันอย่างแพร่หลายในเครื่องสแกน CT และ MRI เพื่อช่วยแพทย์ในการค้นหาการบาดเจ็บและมะเร็งโดยไม่ต้องผ่าตัดผู้ป่วยเพื่อทำการตรวจดูภายใน และการพัฒนาเทคโนโลยีเหล่านี้ยังคงดำเนินการอยู่อย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน
10) เครื่องฟอกไตจากระบบการกรองบนยานอวกาศ
การเดินทางสู่ห้วงอวกาศจำเป็นต้องจำกัดปริมาณน้ำเนื่องจากน้ำหนักของมันจะเป็นอุปสรรคหากนำขึ้นไปในปริมาณที่มากเกินไป วิธีที่พวกเขาใช้คือการรีไซเคิลน้ำและทำให้ของเหลวส่วนใหญ่บนสถานีอวกาศนานาชาติเป็นบริสุทธิ์รวมถึงปัสสาวะด้วย ระหว่างการพัฒนาระบบกรองนี้ นักวิทยาศาสตร์ก็ใช้เทคโนโลยีเดียวกันเพื่อกำจัดของเสียที่เป็นพิษในน้ำยาล้างไตที่ใช้แล้วอีกด้วย การพัฒนานี้นำไปสู่เทคโนโลยีในเครื่องฟอกไตแบบใหม่ที่ไม่ต้องการการต่อน้ำและท่อระบายอีกต่อไป สิ่งนี้ทำให้เครื่องฟอกไตใช้พลังงานน้อยลงและสะดวกในการพกพา ซึ่งช่วยให้สามารถใช้งานที่บ้านได้
ขอบคุณข้อมูลจาก GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน)
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
ไทยพาณิชย์ แนะผู้ประกอบการคว้าโอกาสโต เพิ่มกำไร ด้วย ESG และ ChatGPT
