ETDA ประกาศบทบาท “ผู้กำกับดูแลธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์”

ตั้งเป้าภายในปี 2565 พาคนไทย “Go Digital with ETDA” ครอบคลุมบริการดิจิทัลที่สำคัญ

สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ ETDA ประกาศเป้าหมายในปี 2565 มุ่งสู่การเป็น “ผู้กำกับดูแลธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์” มุ่งขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมด้วยธุรกรรมออนไลน์ 

-โควิด-19 ปัจจัยปฏิรูปภาครัฐ DGA หนุนหน่วยงานรัฐให้บริการดิจิทัล
-ดีอีเอส คลอดประกาศมาตรฐานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของข้อมูลส่วนบุคคล

พุทธิพงษ์ ปุณณกันต์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กล่าวปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ “Future of Digital Economy and Society” ว่า สิ่งสำคัญสิ่งแรกที่ต้องพูดกัน คือ สิทธิและความชอบธรรมในการเข้าถึงสื่อดิจิทัล ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่เคารพสิทธิประชาชนมากเมื่อเทียบกับหลายประเทศทั่วโลก เช่นเดียวกับสื่อดิจิทัลที่เข้ามาสู่ประเทศไทยอย่างรวดเร็ว คนไทยต้องปรับตัวให้เร็วในการเข้าใช้ ขณะเดียวกันความเร็วที่เข้ามานั้นแฝงมาด้วยหลาย ๆ สิ่ง ที่ป้องกันยาก

ประเทศไทยยังไม่เคยมีหน่วยงานที่จะเข้ามาพัฒนาแพลตฟอร์ม หรือโซลูชั่นกลางที่เป็นมาตรฐานสำหรับคนไทย รวมถึงใครจะเป็นผู้ที่เข้ามาบอกว่าแพลตฟอร์มไหนได้มาตรฐาน เช่น บล็อกเชน (Blockchain) ที่คนไทยใช้มาหลายปีและคิดว่ามีมาตรฐาน ถูกนำไปใช้ในหลายอุตสาหกรรม

“เราจะรู้ได้อย่างไรว่าบล็อกเชนบริษัทไหนมีมาตรฐานที่ดี เพราะฉะนั้นจะต้องมีหน่วยงานที่เข้ามากำหนดมาตรฐาน สิ่งที่หน่วยงานรัฐจะต้องทำมีอยู่ 3 สิ่ง คือ 1.การแก้ไขกฎหมาย จะต้องคิดกฎหมายเผื่อโลกดิจิทัลในอนาคต ปกป้องคนไทยและให้คนไทยได้ประโยชน์จากการใช้งานระบบดิจิทัลอย่างไร 2.สร้างมาตรฐานของประเทศไทย เรื่องดิจิทัลและอิเล็กทรอนิกส์ในสิ่งที่คนไทยเริ่มใช้ และ 3.ปรับตัวจากผู้ให้คำแนะนำ เป็นผู้ตรวจสอบ เพื่อนำไปสู่การบังคับใช้กฎหมาย ซึ่งการตั้งกรรมการบอร์ด ETDA โดยนำผู้เชี่ยวชาญหลายท่านเพื่อสร้าง ETDA ยุคใหม่ เข้ามาทำงานเพื่ออนาคต”

รัฐมนตรีดีอีเอส ยังให้แนวทางการทำงานของ ETDA ในอนาคต 4 ประการ ดังนี้

1. Thailand Single Platform เป็นแพลตฟอร์มกลางเพื่อรองรับสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เช่น แพลตฟอร์มการร้องเรียน ร้องทุกข์ รวมเป็นที่เดียวกัน ให้ประชาชนสามารถร้องเรียนผ่านช่องทางดิจิทัลได้ที่เดียวกันทั้งประเทศ ซึ่งจะเข้ามาช่วยแก้ไขปัญหาการที่ประชาชนโทรติดต่อไม่ได้ สื่อสารกันเข้าไม่ใจ รวมถึงไม่ได้รับการแก้ไขปัญหา ระบบดิจิทัลจะช่วยให้ประชาชนมีความสะดวก ด้านภาครัฐสามารถติดตามคนที่ร้องเรียนได้ รวมถึงนำมาประเมินการทำงานของภาครัฐได้ จนไปถึงการรวบรวมข้อมูลของผู้ร้องเรียน เพื่อออกเป็นนโยบายแก้ปัญหาประชาชนในระยะยาว
2. ระบบการยืนยันตัวตน หรือ Digital ID ที่หลายธนาคารในประเทศไทยได้พัฒนาไปมาก นำไปใช้ในการทำธุรกรรมทางการเงินต่าง ๆ แต่ก็ยังมีปัญหาเรื่องการยืนยันตนเกิดขึ้นอยู่ ภาครัฐจะต้องเข้ามาพัฒนา Digital ID ให้ประชาชนใช้บัตรเพียงใบเดียว หรือสมาร์ทโฟน และสามารถยืนยันตัวตนเพื่อทำธุรกรรมได้ ต่อยอดไปสู่การเป็น e-Government หรือรัฐบาลดิจิทัล
3. แพลตฟอร์มดิจิทัลสำหรับยุค New Normal ที่ประชาชนจะต้องใช้ดำเนินชีวิตรูปแบบใหม่ในอนาคต จะต้องเข้าไปศึกษาว่าประชาชนต้องการอะไรเข้ามาช่วยการทำงานในอนาคตและช่วยลดต้นทุนให้ธุรกิจของคนไทย รวมถึงการใช้ระบบดิจิทัลอย่างไรให้ปลอดภัย 
4. ความปลอดภัยไซเบอร์ จะต้องเข้ามาดูแลเรื่องการโจมตีทางไซเบอร์ เช่น ระบบสาธารณูปโภคของไทยยังถูกโจมตีอยู่แทบทุกวัน ซึ่งจะต้องมีระบบป้องกันที่ดีที่สามารถป้องกันได้ ทั้งนี้จะเห็นว่าจะบบดิจิทัลมีข้อดี แต่ก็มีข้อเสีย ภาครัฐจะต้องรู้เท่าทัน

“วันนี้คนไทยพร้อมใช้ดิจิทัล ภาครัฐจะต้องพร้อมให้บริการประชาชนด้านดิจิทัล ในสมัยก่อนคนสู้กันตามพรมแดน แต่ปัจจุบันโลกดิจิทัลไม่มีกำแพง เราจะต้องทำความเข้าใจและบังคับใช้กฎหมายให้จริงจัง”

การตั้งเป้าเป็น “ผู้กำกับดูแลธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์” ของ ETDA เป็นการอาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ 2 มาตรา คือ มาตรา 32 กำกับธุรกิจบริการที่เกี่ยวกับการทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ และมาตรา 34/4 ธุรกิจบริการเกี่ยวกับระบบการพิสูจน์และยืนยันตัวบุคคลทางดิจิทัล (Digital ID) โดยจะกำกับผู้ให้บริการ (operator) และกำกับแพลตฟอร์ม กำกับว่ามีการยืนยันตัวตนถูกต้องไหม กระบวนการขั้นตอนการยืนยันตัวต้นรัดกุมหรือไม่  มีการกระบวนการได้มาตรฐานหรือไม่ น่าเชื่อหรือไม่ 

ชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการ ETDA (เอ็ตด้า) กล่าวว่า ที่ ETDA ต้องเปลี่ยนบทบาทจากผู้สนับสนุนเป็นผู้กำกับ เพราะที่ผ่านมายังไม่มีผู้กำกับดูแลในเรื่องของการทำธุรกรรม โดยเฉพาะเรื่องโครงสร้างพื้นฐานของการทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ อาทิ เรื่อง Digital ID ทั้งนี้ บทบาทของการเป็นผู้สนับสนุนยังคงอยู่แต่ต้องทำบทบาทให้ชัดเจน ซึ่งต้องการกำลังคนเพิ่มอีกประมาณ ​50 คน เพื่อมาช่วยทำงานที่เพิ่มขึ้น อาทิ การตรวจสอบ การกำกับดูแล การบังคับใช้กฎหมาย เป็นต้น 

ขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมด้วยธุรกรรมออนไลน์

ก้าวต่อไปของ ETDA ในปี 2564 คือ การขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมด้วยธุรกรรมออนไลน์ ผ่าน 3 บทบาท คือ การนำการขับเคลื่อนธุรกรรมออนไลน์ การเร่งเครื่องกลไกดูแลธุรกิจดิจิทัล และการเสริมฐานรากแพลตฟอร์มดิจิทัลของรัฐ 

ภายใต้บทบาทการนำการขับเคลื่อนธุรกรรมออนไลน์ ETDA จะมีบทบาทในการคาดการณ์อนาคต (Foresight) ผ่านการสำรวจและวิจัยด้าน e-transactions และ e-commerce และถอดบทเรียนจากเวทีระหว่างประเทศ ให้ภาคส่วนต่าง ๆ มีฐานข้อมูลไปกำหนดนโยบายหรือวางแผนการทำธุรกิจและการตลาด

บทบาทในการสร้างกลไกขับเคลื่อนธุรกรรมออนไลน์ (e-transactions) ของประเทศ ทำแผนยุทธศาสตร์ด้วยมาตรฐาน ต่อยอดแผนธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ สร้างกลไกมาตรฐาน สอดคล้องแนวปฏิบัติสากลให้ภาคส่วนต่าง ๆ นำไปดำเนินกิจการเกี่ยวกับธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ในทิศทางเดียวกัน

บทบาทการพัฒนา Workforce ด้าน e-transactions และ e-commerce ทั้งกลุ่มคนรุ่นใหม่ ผู้ประกอบการ ประชาชนทั่วไป มีทักษะรองรับตลาดยุคดิจิทัล ผ่านความร่วมมือกับเครือข่าย เช่น สถานบันวิชาชีพคุณวุฒิ (องค์การมหาชน) กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว เป็นต้น 

รวมถึงการยกระดับการคุ้มครองผู้บริโภคออนไลน์ ผ่านระบบ social listening และ chatbot ป้องกันก่อนเกิดเหตุ และส่งเสริมการใช้อินเทอร์เน็ตอย่างสร้างสรรค์มั่นคงปลอดภัย ผ่านสื่อสร้างสรรค์ทั้งออนไลน์และออฟไลน์ เพื่อให้เกิด digital literacy อย่างทั่วถึง เท่าเทียม

ภายใต้บทบาทการเร่งเครื่องกลไกดูแลธุรกิจดิจิทัล ผ่านการจัดทำหลักเกณฑ์​กฎหมาย มาตรฐาน และแนวทางปฏิบัติ ที่เป็นกรอบในการดูแลธุรกิจและบริการเกี่ยวกับ Digital Service ที่สำคัญ​เช่น DIgital ID  ใบรับรองอิเล็กทรอนิกส์ (CA) และ e-document solutions รวมถึงการให้บริการตรวจประเมินธุรกิจดิจิทัลตามที่กฎหมายกำหนด เช่น e-tax service prodiver และ e-meeting service การผลักดันร่าง Secuity Policy และ Privacy Policy ในหน่วยงานรัฐให้เกิดขึ้นและปฏิบัติได้จริง ไม่น้อยกว่า 80 หน่วยงาน เพื่อให้หน่วยงานรัฐและเอกชนมีกฎหมาย มาตรฐาน คู่มือ แนวปฏิบัติ รองรับการให้บริการเกี่ยวกับ Digital Service สร้างความเชื่อมันและความน่าเชื่อถือในการทำธุรกรรมออนไลน์

ภายใต้บทบาทการเสริมฐานรากแพลตฟอร์มดิจิทัลของรัฐ  ด้วยการพัฒนามาตรฐานการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างหน่วยงานเพื่อสนับสนุนศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลภาครัฐ การจัดทำมาตรฐานภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับการใช้ e-Document, Digital ID และ e-Singature เช่น ให้บริการโครงสร้างพื้นฐานสำหรับการสร้าง e-Document ระบบ CA ระบบตรวจสอบเอกสารให้รองรับรูปแบบเอกสารอื่น รวมถึงสร้างความพร้อมแก่บุคลากรภาครัฐ​เรื่องระบบ e-Office พร้อมสนับสนุนเรื่อง Digital Transformation และการให้บริการเฝ้าระวัง ตอบสนองและจัดการภัยคุกคามไซเบอร์ให้กับโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลและบริการออนไลน์ของหน่วยงานภาครัฐ 

“จากการดำเนินงานข้างต้น ETDA ตั้งเป้าไว้ว่า ภายในปี 2565 ประเทศจะต้องมีภูมิทัศน์ด้านบริการดิจิทัลที่ได้มาตรฐาน หรือ Digital Services Landscape ที่ครบถ้วน เพื่อเป็นทิศทางการพัฒนาประเทศ รวมถึงเกิดระบบนิเวศ Digital ID หรือ Digital ID Ecosystem สำหรับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้อง เพื่อจะนำไปสู่การใช้งาน Digital ID ในวงกว้าง และหน่วยงานรัฐจะต้องมีระบบบริการอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-Service และระบบสำนักงานอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-office ภายใต้มาตรฐาน กฎเกณฑ์ และการขับเคลื่อนให้เกิดขึ้นจริงของ ETDA ที่จะพาทุกภาคส่วน Go Digital ไปพร้อมกัน” นายชัยชนะ กล่าว

ทั้งนี้ ใน ปี 2563 ETDA ได้ส่งมอบงานสำคัญผ่าน 5 โครงการ ได้แก่        

1. โครงการ Digital Governance เพื่อให้ทุกภาคส่วนใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมั่นใจ มีกลไกกำกับดูแลที่น่าเชื่อถือ ผ่านกฎหมายและมาตรฐานสำคัญๆ เช่น ร่างพระราชกฤษฎีกา (พ.ร.ฎ. Digital ID) รองรับการพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัล ส่งเสริมธุรกิจเกี่ยวกับดิจิทัลไอดี เพื่อให้ประชาชนได้รับบริการที่เชื่อถือได้ สะดวก รวดเร็ว และ ร่าง พ.ร.ฎ. ว่าด้วยการควบคุมดูแลธุรกิจการให้บริการออกใบรับรองเพื่อสนับสนุนลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ (CA) รวมทั้งการออกข้อเสนอแนะฯ มาตรฐาน แนวทางการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ เพื่อให้ลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ (e-Signature) เกิดการใช้งานอย่างแพร่หลาย ลดความเสี่ยง รวมถึงผลักดันเรื่องระบบการประชุมผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์หรือ e-Meeting ทั้งการออกกฎหมายและมาตรฐาน ในช่วงโควิด-19 ที่ผ่านมา ซึ่งช่วยปลดล็อกกฎหมายที่มีอยู่เดิม และช่วยรับรองผู้ให้บริการระบบประชุม เพื่อให้ผู้ใช้เกิดความเชื่อมั่นในระบบที่ใช้งานด้วย พร้อมเปิด Digital Service Sandbox เพื่อทดสอบการใช้นวัตกรรมหรือบริการดิจิทัลใหม่ ๆ ให้สอดคล้องข้อกฎหมาย หรือมาตรฐานต่าง ๆ ก่อนการใช้งานจริง 
2. โครงการ Speed-up e-Licensing เร่งเครื่องระบบดิจิทัลในบริการภาครัฐ เพื่อลดค่าใช้จ่ายและให้ภาคธุรกิจและประชาชนได้รับบริการที่รวดเร็ว โดยการพัฒนาบริการของรัฐให้เป็นบริการดิจิทัล ผ่านโครงสร้างข้อมูล (Schema) การออกใบอนุญาตหรือเอกสารหลักฐานของภาครัฐให้เป็นระบบดิจิทัล พร้อมสร้างความน่าเชื่อถือให้เกิดขึ้นกับบริการดิจิทัลของเอกชน ด้วยการตรวจประเมินรับรองระบบสารสนเทศและการใช้บริการ e-Timestamping ประทับรับรองเวลาของ e-Document
3. โครงการ Digital Transformation ให้ภาครัฐมีระบบดิจิทัลที่มั่นคงปลอดภัย ห่างไกลภัยไซเบอร์ ด้วยโครงการ Government Threat Monitoring System (GTM) เฝ้าระวังภัยไซเบอร์ให้กับหน่วยงานรัฐ พร้อมเตรียมพัฒนาแพลตฟอร์ม Threat Watch ยกระดับการเฝ้าระวังให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
4. โครงการ Thailand e-Commerce Sustainability ลดเหลื่อมล้ำ เพิ่มรายได้ ด้วยอีคอมเมิร์ซ อย่างยั่งยืนผ่านความร่วมมือกับเครือข่ายลงพื้นที่พัฒนาศักยภาพอีคอมเมิร์ซชุมชนทั่วประเทศ รวมถึงการพัฒนาหลักสูตรด้านอีคอมเมิร์ซ ปูทางความพร้อมให้กับนักเรียน (ทสรช.) นักศึกษา (มศว, เอแบค ฯลฯ) เพื่อป้อนตลาดแรงงานยุคดิจิทัล เปิดหลักสูตรออนไลน์เพื่อให้คนไทยเรียนรู้ได้ผ่านแพลตฟอร์มของ ETDA และสำนักงาน ก.พ. พร้อมผลักดันแผนธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์เพื่อกำหนดทิศทางพัฒนาให้ทุกภาคส่วน ตลอดจนเดินหน้าสำรวจการใช้อินเทอร์เน็ตของคนไทย มูลค่าอีคอมเมิร์ซประเทศไทย และสถิติต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นข้อมูลสำหรับไปวางแผนการตลาด และสร้างโอกาสในการทำธุรกิจบนโลกออนไลน์ได้
5. โครงการ Stop e-Commerce Fraud ทั้ง คุ้มครองผู้บริโภคออนไลน์เชิงรุก ผ่านการนำเครื่องมือ Social Listening วิเคราะห์ข้อมูลในโลกออนไลน์เพื่อนำมาแจ้งเตือนภัยก่อนเกิดเหตุหรือลุกลาม และการจัดอบรมและเสริมสร้างความสามารถด้านความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ให้แก่บุคลากรที่เกี่ยวข้องและประชาชนที่สนใจ เพื่อให้ประเทศไทยมีกำลังคนด้านไซเบอร์เพิ่มขึ้น

ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ

-แสนสิริ เปิดตัว 3 สตาร์ตอัพ PropTech ต่อยอดธุรกิจอสังหาฯ
-มรสุมอุตสาหกรรมโฆษณาไทยยังไม่จบ
-รวมเทคนิคสร้างคอนเทนต์กับ 4 มุมปราบเซียน ‘หน้าสด-ย้อนแสง-มุมช้อน-ไลฟ์วิดีโอ’
-แคมเปญ #walkwithpomelo บน TikTok ดันยอดคนติดตามเพิ่มกว่า 4 หมื่น