ผ่านไปแล้วนะครับสำหรับการประชุมผู้ถือหุ้นของ Berkshire Hathaway ประจำปี 2566 ที่นักลงทุนทั่วโลก โดยเฉพาะนักลงทุนเน้นคุณค่า (VI) รอคอยที่จะได้ฟัง 2 ศาสดาการลงทุนสาย VI อย่างปู่ Warren Buffett และ ปู่ Charlie Munger ออกมาตอบคำถามแก่ผู้ถือหุ้นครับ
ในปีนี้การตอบคำถาม ท่ามกลางสถานการณ์ต่าง ๆ ดูจะมีความพิเศษกว่าปีอื่น ๆ ไม่น้อยเลยทีเดียว
ในการประชุมนี้กินเวลานานกว่า 7 ชั่วโมง กับการตอบคำถามเกี่ยวกับประเด็นต่างๆ ของ Berkshire รวมถึงประเด็นเศรษฐกิจ ที่กำลังร้อนเป็นไฟในสหรัฐฯ และลุกลามไปทั่วโลก
ผมจะพามาส่องประเด็นสำคัญที่หลายคนกำลังเป็นกังวล และมาดูกันว่าปู่ทั้งสอง มีวิสัยทัศน์ และ วิธีรับมือ อย่างไร เชื่อได้เลยครับว่าจะเป็นประโยชน์สำหรับทุกคนอย่างแน่นอน
เริ่มกันที่ภาคธนาคารในสหรัฐฯ
ประเด็นเดือดที่หลาย ๆ คนตั้งคำถามและเป็นกังวลมากที่สุดในขณะนี้ นั่นก็คือประเด็นเกี่ยวกับภาคธนาคาร โดยปู่ Buffett ได้ให้ความเห็นไว้ดังนี้ครับ
‘ปัญหาภาคธนาคารยังต้องติดตามต่อไป เพราะมันยังไม่จบแค่นี้’
ปู่ให้ความเห็นว่า กุญแจสำคัญของเรื่องนี้ คือความกังวลของผู้คนที่กลัวว่าเงินฝากจะไม่ปลอดภัย
ดังนั้น แม้ว่าธนาคารจะเผชิญกับวิกฤติ แต่ก็ต้องการันตีว่า ‘เงินฝาก’ จะยังปลอดภัย ไม่ให้ประชาชนตื่นตระหนก ไม่อย่างนั้นจะพังกันทั้งระบบ และเป็นเรื่องยากที่จะกู้กลับมา และเป็นเรื่องที่รัฐบาลจะต้องสร้างความเชื่อมั่น ดีกว่าจะรอให้ล้มแล้วค่อยเข้าไปพยุง ซึ่งมันอาจจะไม่ทัน
นอกจากนี้ปู่ยังกึ่งเตือนกึ่งดุ ว่า ‘การสื่อสารของรัฐบาลรวมถึงสื่อ ทำให้คนเข้าใจว่ารัฐบาลไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการค้ำประกันเงินฝาก ทั้งที่จริงแล้วทุกฝ่ายควรเทหมดหน้าตักด้วยซ้ำ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้ฝากเงินอีกครั้ง’
ไปต่อกันที่ ‘เงินเฟ้อ’ ‘งบดุล’ และ ‘หนี้’
ปัจจุบัน…งบดุลของ Fed เพิ่มขึ้นจาก 800,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เป็น 2.2 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ แสดงให้เห็นว่ามีเงินเข้าไปในระบบมากมาย ปู่ Buffett ได้ย้ำว่า ‘เงินสดไม่ใช่ขยะ’ ถ้าใครคิดว่าเงินสดคือขยะ ให้ย้อนกลับไปดูวิกฤติในช่วงปี 2551 ที่ธนาคารขาดสภาพคล่อง จน Fed ต้องพิมพ์เงินเพิ่มเข้าระบบ
นี่คือเหตุผลหลักว่าทำไม ‘Berkshire ถึงมีเงินสดเอาไว้เสมอ
นี่เป็นสิ่งที่ปู่ Buffett ทำอยู่เสมอครับคือ ต่อให้คุณจะลงทุนเก่งแค่ไหน…ก็อย่าลืมที่จะ ‘รักษาสภาพคล่อง’ ของตัวเองไว้เสมอ
ในประเด็นนี้ปู่ Munger ได้เสริมขึ้นมาว่า ‘การพิมพ์เงินออกมามากมาย และใช้จ่ายแบบไม่ยั้ง ปัญหาจะตามมาอย่างแน่นอน’
ซึ่งปู่ Munger เคยพูดไว้ตอนประชุม Berkshire ปี 2563 ว่า ‘เราไม่เคยอยู่มาได้นานขนาดนี้ โดยที่ไม่เกิดปัญหาตามมาจากเงินที่พิมพ์ออกมามากขนาดนี้’
ผ่านมา 3 ปี ปู่ Munger ก็ยังพูดเหมือนเดิมครับ ซึ่งปัจจุบัน สหรัฐฯ ก็กำลังเผชิญกับเงินเฟ้อ ที่ไม่ว่า Fed จะดึงให้ลงเท่าไรก็ไม่ถึงเป้าสักที
แล้วยิ่งตอนนี้ที่สหรัฐฯ มีหนี้กว่า 31 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ และจะยังพิมพ์เงินออกมาอีกเป็นล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อสร้างหนี้เพิ่มท่ามกลางหนี้เดิมที่เยอะอยู่แล้ว
อาจทำให้ในอนาคต ‘เงินดอลลาร์สหรัฐ’ จะถูกด้อยค่าลงและคนหนีไปใช้เงินสกุลอื่นแทน (ในตอนนี้ ‘หยวนจีน’ ก็เริ่มมาแรงแล้วด้วย)
แต่ปู่ก็ยังเชื่อมั่นว่าเงินดอลลาร์สหรัฐ จะยังไม่ถูกโค่นลงจากการเป็นสกุลเงินสำรองของโลก
อ่านถึงตรงนี้ หลายท่านคงหายใจไม่ค่อยจะทั่วท้องกันแล้วใช่ไหมครับ แต่อย่าเพิ่งหมดกำลังใจครับ ทุกวิกฤตมีไว้ให้ก้าวข้ามเสมอ เรามาดูประเด็นน่าสนใจเกี่ยวกับการลงทุนของปู่กันบ้างดีกว่า
ว่าด้วยเรื่องหุ้น Apple และ TSMC
ปัจจุบัน Berkshire ลงทุนในหุ้น Apple เป็นสัดส่วนที่ค่อนข้างเยอะ และยังมีแนวโน้มที่จะซื้อเพิ่ม โดยปู่ Buffett ได้พูดถึง Apple ว่าเป็นธุรกิจที่ดีกว่าธุรกิจอื่น ๆ ที่ปู่เป็นเจ้าของ
คนเราจ่ายเงินซื้อไอโฟนเครื่องนึงพอ ๆ กับการซื้อรถมือสอง (ในสหรัฐฯ รถมือสองจะถูกกว่าที่ไทย) ในทางกลับกัน คนเรายอมเสียรถมือสองได้ แต่ไม่ยอมเสียไอโฟน นี่คือสุดยอดธุรกิจ
สำหรับประเด็นที่ว่าเหตุใด ปู่ Buffett ถึงขายหุ้น TSMC ทั้ง ๆ ที่เพิ่งจะซื้อได้ไม่นาน ในเรื่องนี้ ปู่ Buffett ได้ย้ำชัดเลยว่าเป็นเรื่องของ ‘ภูมิรัฐศาสตร์’ แม้ว่า TSMC จะเป็นบริษัทที่ดีในหลายแง่มุม แต่ปู่อยากได้บริษัทนี้ที่ลงทุนในสหรัฐฯ มากกว่า
แต่คนที่ถือหุ้น TSMC อยู่ก็อย่าเพิ่งตกใจนะครับ เพราะปู่ Munger ได้พูดเสริมขึ้นมาว่า ‘สำหรับตัวผม ผมไม่ได้เป็นห่วงเรื่องนี้’ อย่างที่บอกครับนักลงทุนแต่ละคนจะมีคุณลักษณะ (Characteristic) ที่ต่างกันออกไปถึงแม้จะเป็นเพื่อนซี้กันก็ตาม
เห็นได้ว่าในเรื่องความเสี่ยงทางการเมืองนั้น แต่ละคนก็มีมุมมองที่ต่างกัน ขึ้นอยู่กับว่าคุณมองความเสี่ยงในเรื่องนี้อย่างไรนั่นเองครับ
AI กำลังจะฆ่าการลงทุนแบบ VI หรือไม่?!
ปู่ Munger ได้ตอบถึงประเด็นนี้ว่า ‘ตอนนี้ VI คงยากขึ้น เพราะมีเครื่องมือมากมายที่เข้ามาแข่งขันด้วย ให้ทำใจให้ชินว่าอาจจะได้ผลตอบแทนที่ลดลง’
คุณปู่ต้องการจะสื่อว่า คนที่ลงทุนไม่เก่งหรือเพิ่งเริ่มเข้ามาลงทุนก็สามารถเก่งได้ จากการช่วยเหลือของ AI และนั่นก็ทำให้กำไรของชาว VI ดั้งเดิมลดลง เพราะมีคนเข้ามาแชร์มากขึ้น
ชาว VI ได้ฟังแล้วคงจะรู้สึกห่อเหี่ยว…แต่อย่าเพิ่งถอดใจ เพราะปู่ Buffett ได้พูดเสริมขึ้นมาว่า ‘ต่อให้เทคโนโลยีจะก้าวหน้า หรือมี AI เพิ่มขึ้นมา ยังไง VI ก็ยังคงทำงานได้ ไม่ว่าจะผ่านกี่ยุคสมัย แม้จะมีสิ่งใหม่ ๆ เกิดขึ้นมากมาย แต่ VI ก็ยังอยู่ได้เสมอ’
นอกจากนี้ปู่ Buffett ยังทิ้งประโยคเด็ดเอาไว้อีกว่า “โอกาส…มาจากการที่คนอื่นทำเรื่องโง่ ๆ ยิ่งมีเทคโนโลยีที่ทันสมัย หรือ AI เข้ามา คนก็จะยิ่งทำเรื่องโง่ ๆ มากขึ้น และเมื่อคนยังทำอะไรโง่ ๆอยู่ โอกาสจึงยังมีเสมอ”
คำตอบของ Buffett คือ AI ยังไม่สามารถแทนที่ VI ได้ นอกจากนี้ยังมีรายละเอียดอีกมากมายครับ ที่ AI ไม่สามารถเลียนแบบมนุษย์ได้ หัวใจสำคัญสำหรับเรื่องนี้คือ ‘คุณต้องไม่หยุดพัฒนาตัวเอง’
นอกจากประเด็นสำคัญเหล่านี้ในการประชุม ปู่ทั้ง 2 ได้มีการตอบคำถามถึงประเด็นต่าง ๆ อีกมากมาย ไม่ว่าจะด้านการบริหารของ Berkshire ในอนาคตหลังทั้งคู่จากไป หรือมุมมองการลงทุนอื่น ๆ
เรียกได้ว่าเป็น 7 ชั่วโมงแห่งสาระสำหรับทุกคนจริงๆ ครับ เพราะไม่ใช่แค่ผู้ถือหุ้นเท่านั้นที่เฝ้ารอการออกมาตอบคำถามของ 2 ปู่ แต่นักลงทุนทั่วโลก ต่างก็อยากเห็นวิสัยทัศน์ของผู้ชำนาญการที่ผ่านประสบการณ์มาอย่างโชกโชน
ในโลกของการลงทุน ‘ระยะเวลา’ ถูกพิสูจน์ให้เห็นมาอย่างยาวนาน และตลอดชีวิตของทั้ง 2 ปู่ ก็ได้ผ่านช่วงวิกฤตมามากมาย
เห็นได้ว่าบางวิกฤติที่เคยเกิดขึ้นแล้ว ก็ดูเหมือนว่ามันจะเกิดขึ้นซ้ำได้อีก เพราะแม้เราจะพยายามหลีกเลี่ยงความผิดพลาดแค่ไหน เราก็ยังคงทำพลาด แต่เพราะเรายังมีความผิดพลาดนี่เองครับ เราจึงยังเป็นมนุษย์ หากเราจะเดินสะดุดรากไม้บ่อยแค่ไหน มันต้องมีสักครั้งที่เรียนรู้จะยกเท้าหลบ ดังนั้น อย่าลืมที่จะเรียนรู้จากความผิดพลาด และก้าวข้ามวิกฤติให้ได้อย่างรวดเร็ว และมั่นคง
ลงทุนแล้ว ลงทุนอยู่ จงเรียนรู้และ ลงทุนต่อไปครับ
ผมขอเป็นกำลังใจนักลงทุนทุกท่าน ไม่ว่าจะเจออุปสรรคมากมายแค่ไหน หากไม่หยุดเดิน คุณก็จะไปถึงเส้นชัยแน่นอนครับ
โดย ตราวุทธิ์ เหลืองสมบูรณ์ CEO Jitta Wealth
บทความอื่น ๆ ที่ของผู้เขียน
3 หนังสือน่าอ่าน ปูพื้นฐานสู่นักลงทุนสาย VI
ย้อนเวลาสู่อาณาจักรโรมัน…ตามล่าบทเรียนวิกฤติการเงินเขย่าโลก
เจาะกลโกง แชร์ลูกโซ่ BERNIE MADOFF โคตรปีศาจแห่ง WALL STREET
