Trust – ความจริงและเรื่องโกหก [Book Review]

เป็นเรื่องที่สมควรมาก ๆ ที่ Hernan Diaz นักเขียนชาวอาร์เจนตินา จะได้รับรางวัล The Pulitzer Prize 2023 สำหรับนวนิยายเรื่อง Trust

Diaz ใช้เทคนิคการเขียนที่แปลกใหม่เรื่องซ้อนเรื่อง โดยไม่มีข้อมูลใดที่ขัดแย้งกัน สมกับที่เขาเป็นศาสตราจารย์ด้านวรรณคดี และจากสายงานของเขา ต้องบอกว่าเขาต้องหาข้อมูลเยอะมาก เพื่อมาอธิบายสาเหตุของ Great Depression ในช่วงทศวรรษที่ 1920s – 1930s แบบง่าย ๆให้คนนอกวงการการเงินเข้าใจได้

หนังสือเล่มนี้ ว่าด้วย Andrew Bevel นายธนาคารที่ปล่อยกู้ให้คนเล่นหุ้นในช่วงต้น 1920s (เขาเชื่อว่าเขาช่วยชาติ ด้วยการกระตุ้นเศรษฐกิจ) และตัวการชอร์ตเซล (การขายหุ้นที่ไม่มีในมือในราคาที่ต่ำกว่าราคาตลาด โดยคาดหวังว่าราคาหุ้นนั้นๆ จะตก ถ้าตกตามคาด จะได้กำไรจากส่วนต่างของราคาหุ้นที่จะซื้อมาคืนอีกฝ่ายได้ในราคาที่ต่ำลง) ในตลาดหุ้นนิวยอร์ค ในปี 1929 ที่ทำให้เกิดการเทขายหุ้นตามมาอย่างมโหฬาร จนตลาดหุ้นตกแบบถล่มทะลาย นักลงทุนจำนวนมากต้องหมดตัว เศรษฐกิจสหรัฐล่มสลายและใช้เวลานับสิบปีกว่าจะฟื้นตัว

เรื่องราวของบรรพบุรุษของเขาที่สร้างเนื้อสร้างตัวขึ้นมาจากการเก็งกำไรราคาฝ้าย ตัวเขาที่บอกทุกคนว่าเขาทำให้ทรัพย์สมบัติพอกพูนขึ้นจากความเก่งด้านคณิตศาสตร์ ภรรยาของเขา Mildred Grace ที่เสียชีวิตตั้งแต่อายุยังน้อยด้วยโรคมะเร็ง และ Ida สาวน้อยเชื้อสายอิตาเลียนจากบรุคลินที่ได้รับการว่าจ้างให้มาเขียนอัตชีวประวัติของ Andrew

Diaz เน้นความหมายของเงินบ่อยครั้ง เขาพูดถึงทฤษฎีของ คาร์ล มาร์กซ์ เจ้าของทฤษฎีสังคมนิยม ที่กล่าวไว้ว่าเงินคือผลผลิตของระบบทุนนิยม ที่ด้อยค่าความเป็นมนุษย์ ในระบบทุนนิยม เงินคือพระเจ้า เขาพูดถึงทฤษฎีของ Andrew ที่ว่าเงินคือทุกอย่าง เขาพอใจที่เห็นทรัพย์สินพอกพูน โดยไม่สนใจว่าการกระทำของเขาจะทำให้ใครเดือดร้อน และเขายังเชื่อมั่นว่าการชอร์ตเซลของเขาคือการช่วยชาติ (ด้วยการฆ่านักเก็งกำไร และบริษัทในตลาดที่กู้เงินเกินตัว)

Andrew อยากให้อัตชีวประวัติของเขาหักล้างเรื่องราวที่เล่าโดยนักเขียนคนหนึ่ง ที่สมมติให้เขาเป็นนักการเงินผู้เย็นชาและภรรยาที่ไม่รักเขาและตายจากการรักษาอาการเสียสติ

เขาอยากให้อัตชีวประวัติของเขา เน้นที่ความเก่งในการคาดการณ์ของเขา และภรรยาที่สนับสนุนเขาด้วยการเป็นแม่บ้านที่ดี เขาให้ข้อมูลกับ Ida ในแบบที่เขาชอบ ให้บรรยายเรื่องให้สมบูรณ์ เขาบอก Ida ทุกอย่างถึงงานของเขา แต่เขาบอกสั้นๆถึง Mildred และห้าม Ida เข้าไปในห้องนอนของภรรยา

จริง ๆ แล้วมันเป็นเช่นนั้นหรือ

บทสรุปแบบหักมุมมากๆอยู่ที่ส่วนท้ายของหนังสือ จากบันทึกของ Mildred ตอนที่เธอไปรักษาตัวที่สวิสเซอร์แลนด์ บันทึกที่ Ida ค้นพบในอีก 50 ปีต่อมา เมื่อบ้านของ Andrew ได้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์บันทึกนั้นอธิบายทุกอย่างถึงแผนการเขียนของเขา

ในตอนนั้น เราจึงได้รู้ว่าอัตชีวประวัติของเขายังค้างเติ่ง ยังไม่ได้ตีพิมพ์ เรื่องราวของเขาในแบบที่เขาอยากให้คนรู้ ไม่ได้รับการเปิดเผยออกมา

หลังจากอ่านบันทึกของ Mildred คนอ่านต้องยิ้ม และ ชื่นชม Diaz ที่กระตุ้นความสงสัยมาได้ตลอดความยาว 402 หน้า การค้นหาความจริงได้จบลง

หลังการตีพิมพ์ในปี 2022 Trust ได้รับคำชมที่ดีมากจากนักวิจารณ์ทั้ง 2 ฝั่งแอตแลนติก

The Observer: ‘Brilliant’
Financial Times: ‘Hugely entertaining’
The New York Times ให้เป็นหนึ่งในหนังสือที่ดีที่สุดในปี 2022

รีวิวเล่มอื่น ๆ

จบที่เรานะ … ความรุนแรง [BOOK REVIEW]

THE PROMISE ความหมายของ “ครอบครัว”

อาการจิตเวช เช็คสภาพได้ด้วยตัวเรา