เศรษฐกิจปี 2566 ออกตัวอย่างคึกคึกในช่วงต้นปี สำนักต่าง ๆ คาดการ์ณกันว่าเศรษฐกิจปีนี้จะขยายตัวระหว่าง 3.6%–4% โดยมีภาคท่องเที่ยวและการบริโภคในประเทศที่ได้อานิสงส์จากการที่จีนเปิดประเทศเร็วกว่าคาดเป็นตัวขับเคลื่อนหลัก
ยิ่งสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) หรือสภาพัฒน์ แถลงเศรษฐกิจไตรมาสแรกว่าขยายตัว 2.6% สูงกว่าตลาดคาดการณ์ทำให้บรรยากาศเศรษฐกิจเวลานั้นอบอวลไปด้วยความเชื่อมั่น
หลายสำนักออกมาปรับคาดการณ์เพิ่มให้เศรษฐกิจไทย เช่น เวิลด์แบงก์ปรับเป็นขยายตัว 3.9% เดิม 3.6% ธนาคารพัฒนาเอเชีย (เอดีบี) ปรับเป็น 3.5% เดิม 3.3% โดยยกเหตุผลว่าเศรษฐกิจอาเซียนรวมทั้งไทยได้ประโยชน์จากการฟื้นตัวที่แข็งแกร่งของภาคท่องเที่ยว
ภาพเศรษฐกิจตอนนั้นดูสดใสแวววาวมาก ความกังวลกับเศรษฐกิจในปี 2565 ที่ขยายตัวเพียง 2.6% จากเดิมที่เชื่อมั่นว่าไม่น่าจะต่ำกว่า 3% ที่มีการประกาศออกมาก่อนหน้านั้นคลี่คลายลงระดับหนึ่ง
ก่อนที่สถานการณ์จะค่อย ๆ เปลี่ยนไป เมื่อสภาพัฒน์ แถลงสรุปเศรษฐกิจไตรมาส 2 ในช่วงปลายเดือนสิงหาคมว่าเศรษฐกิจขยายตัวเพียง 1.8% จากเดิมที่ตลาดคาดเอาไว้ว่าไม่ต่ำกว่า 3% ส่งผลให้สภาพัฒน์ต้องประกาศปรับลดคาดการณ์เศรษฐกิจปี 2566 เป็นช่วงคาดการณ์ระหว่าง 2.7-3.7 % เป็น 2.5-3% หรือเฉลี่ย 2.7%
ดนุชา พิชยนันท์ เลขาฯ สศช.ระบุว่า ปัจจัยการเมืองกระทบต่ออารมณ์และความเชื่อมั่นที่มีต่อเศรษฐกิจและมีการวิเคราะห์กันด้วยว่างบฯจากการดูแลสถานการณ์โควิดที่หายไป และความล่าช้าของงบประมาณปี 2567 ออกไปไม่น้อยกว่า 6 เดือน จากการเปลี่ยนผ่านทางการเมืองหลังการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม คือปัจจัยสำคัญที่ทำให้ภาพเศรษฐกิจไทยเปลี่ยนกลับมาเป็นขยายตัวต่ำกว่าคาดการณ์เช่นเดียวกับอีกหลาย ๆ ประเทศที่เผชิญกับสถานการณ์คล้ายคลึงกัน
ช่วงเดือนสิงหาคมต่อเนื่องตุลาคมที่ผ่านมา ทุกสำนักทยอยกันออกมาประกาศปรับลดคาดการณ์เศรษฐกิจปี 2566 เช่น เคเคพี ริเสิร์ช หั่นตัวเลขคาดการณ์เหลือ 2.8% เดิม 3.3% เช่นเดียวกับศูนย์วิจัยกรุงศรีหั่นเหลือ 2.8% เดิม 3.3% เหมือนกัน เอสซีบี อีไอซี (ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจแบงก์ไทยพาณิชย์) หั่นลงมาที่ 3.1% เดิม 3.3%
ตัวแทนภาคเอกชน คณะกรรมการร่วมสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย (กกร.) หั่นลงมาอยู่ในช่วง 2.5-3% จากเดิมวางไว้ 3-3.5% ส่วนธนาคารโลกเปลี่ยนใจปรับจากคาดการ์ณเดิมที่ขยายตัว 3.9% ลงมาเหลือ 3.4% รวมทั้งกระทรวงการคลังที่ออกมาประกาศปรับลดคาดการณ์เศรษฐกิจลงมาที่ 2.7% จากช่วงคาดการณ์ 2.2-3.3%
ในห้วงเวลานั้นเองที่เศรษฐกิจไทยมาถึงจังหวะที่ต้องหายใจลึก ๆ เมื่อสภาพัฒน์แถลงเศรษฐกิจไตรมาส 3 เมื่อปลายเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมาว่าไตรมาส 3 เศรษฐกิจขยายตัว 1.5% โดยระบุว่าสาเหตุการอ่อนตัวของเศรษฐกิจมาจากความอ่อนแอของภาคส่งออก
จังหวะดังกล่าว เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ออกมาประกาศทันทีว่า เศรษฐกิจไทยวิกฤติแล้ว ๆๆๆ ความกระตือ รือร้น อยากเห็นวิกฤติเศรษฐกิจของนายกฯ ซึ่งผิดวิสัยคนที่ดำรงตำแหน่งขุนคลังพึงกระทำ ถูกมองว่าเป็นการสนับสนุนการออก พ.ร.บ.ดิจิทัลวอลเล็ต ของรัฐบาลเพื่อกู้เงิน 5 แสนล้านบาท มาแจกคนละหมื่น
พูดถึงการอ่อนตัวของภาคส่งออกซึ่งเป็นปัจจัยทำให้เศรษฐกิจเกือบทั่วโลกขยายตัวต่ำกว่าคาดการณ์ เมื่อเร็ว ๆ นี้ การประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการค้าและการพัฒนา หรือ UNCTAD มีการระบุว่าการค้าทั่วโลกหดตัวราว 5% แตะระดับ 30.7 ล้านล้านดอลลาร์ฯ ในปีนี้เนื่องจากการส่งออกของประเทศพัฒนาแล้วซบเซา
เช่นเดียวกับสถานการณ์ส่งออกบ้านเรา ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมาส่งออกติดลบต่อเนื่องมาตั้งแต่ปลายปี 2565 ต่อเนื่องมาจนถึงเดือนกรกฎาคมปีนี้ ก่อนพลิกกลับมาเป็นบวกเล็ก ๆ ตั้งแต่เดือนสิงหาคมต่อเนื่องเรื่อยมาจนถึงเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา ซึ่งยอดส่งออกมีมูลค่า 23,479.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ราว 847,486 ล้านบาท ขยายตัว 4.9% แต่การฟื้นตัวของภาคส่งออกในช่วงหลังของปีที่ผ่านมานั้น กระทรวงพาณิชย์ประเมินว่าอย่างดีที่สุดคือช่วยพยุงให้ส่งออกปีนี้ติดลบไม่เกิน 1.5% เท่านั้น
ในขณะที่ด้านการท่องเที่ยววันก่อน สุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา กล่าวว่า นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติเดินทางเข้ามาแตะระดับ 27 ล้านคนในช่วงเดือนสุดท้ายของปีนี้ ทำรายได้เข้าประเทศไม่น้อยกว่า 1.2 ล้านล้านบาท (เที่ยวในประเทศอีกประมาณ 8 แสนล้าน)
แต่สถานการณ์ส่งออกที่ดีขึ้นและภาคท่องเที่ยวที่เริ่มกลับมาคึกคักใกล้เคียงกับช่วงก่อนเกิดวิกฤติโควิด ยังไม่มากพอที่จะพลิกให้เศรษฐกิจกลับไปยังจุดคาดการณ์เดิมที่เศรษฐกิจ ขยายตัวมากกว่า 3%
ความเป็นไปของเศรษฐกิจปี 2566 ที่ผ่านมา พิสูจน์ได้ประการหนึ่งว่า ในโลกเศรษฐกิจนั้น การคาดการณ์ไม่อาจท้าทายสิ่งที่คาดไม่ถึงได้เลย
สวัสดีปีใหม่ครับ
ผู้เขียน: “ชญานิน ศาลายา” เป็นนามปากกาของ “คนข่าว” ที่เฝ้ามองการเปลี่ยนแปลงของวัฎจักรเศรษฐกิจตลอดช่วง 4 ทศวรรษเศษ
บทความอื่น ๆ ของผู้เขียน
