จากแนวคิดเรื่อง “ดิจิทัล วอลเลต” ของพรรคเพื่อไทย นักเทคโนโลยีแนะควรมี Thailand Open Platform เปิดให้รัฐ เอกชน NGOs ใช้งานภายใต้ PDPA
พรรคเพื่อไทยประกาศนโยบายแจกเงินดิจิทัลคนละ 10,000 บาทสำหรับบุคคลที่มีอายุ 16 ปีขึ้นไป ผ่านกระเป๋าเงินดิจิทัล (digital wallet) สมคิด จิรานันตรัตน์ ผู้ที่มีบทบาทในการพัฒนาแพลตฟอร์มเป๋าตัง และโครงการ “คนละครึ่ง” กล่าวกับ สุทธิชัย หยุ่น ใน Suthichai Live เมื่อเช้าวันเสาร์ที่ผ่านมา ถึงความเหมือนและความแตกต่างระหว่างเป๋าตังและกระเป๋าเงินดิจิทัลในมุมมองของการออกแบบเทคโนโลยีว่า หากแจกเงินให้ 55 ล้านคน คนละ 10,000 บาท ผ่าน digital wallet ที่ออกแบบด้วยบล็อกเชน (ซึ่งเป๋าตังเคยรองรับสูงสุดที่ 40 ล้านคน) ต้องระมัดระวังเรื่องเทคโนโลยีและวิธีการออกแบบให้มีความคล่องตัว มีความเป็นอิสระ และรองรับปริมาณจำนวนมากได้ มีความเสี่ยงว่าบล็อกเชนจะรับไม่ไหว หากจะใช้บล็อกเชยจต้องมีการทดสอบอย่างดี และหากไม่มีระบบอยู่แล้วการจะสร้างระบบบล็อกเชนมารองรับภายใน 6 เดือนไม่แน่ใจว่าจะสามารถพัฒนาระบบได้ทัน
– เปิด 5 ปัจจัย เบื้องหลังความเร็จ “เป๋าตัง”
– กรุงไทย ผนึก อินฟินิธัส พลิกโฉมแอปฯ เป๋าตัง เปิดตัวซูเปอร์วอลเล็ต “เป๋าตังเปย์”
“เป๋าตัง” ออกแบบด้วยระบบฐานข้อมูลรวมศูนย์ หรือ centralized database ให้ครอบคลุมหลายวิธีการ คือ “คนละครึ่ง” ให้สิทธิวันละ 150 บาทต่อคน สิ้นวันร้านค้าสามารถนำสิทธินี้ไปแปลงเป็นเงินได้ หมดวันสิทธินั้นก็หมดไป
“เราเที่ยวด้วยกัน” ให้เป็นระยะเวลา 5-6 เดือน พอหมดระยะเวลา สิทธินั้นก็ใช้ไม่ได้ แม้สิทธินั้นคงเหลืออยู่ ถึงแม้จะไม่ได้ออกแบบให้ใช้ smart contract ด้วยบล็อกเชน แต่ก็โค้ดด้วยอัลกอลิธึมให้มีความสามารถในการทำงานเหมือน ๆ กัน ที่ออกแบบด้วยระบบฐานข้อมูลรวมศูนย์ หรือ centralized database เพราะต้องการให้สามารถรองรับการใช้งานของผู้ใช้จำนวนมากได้ รองรับปริมาณการใช้งานจำนวนมาก และมีความเร็ว ซึ่งตอนนั้นหากใช้บล็อกเชนอาจจรองรับไม่ไหว เพราะวิธีการออกแบบตอบโจทย์เป้าหมายต่างกัน
การออกแบบเป๋าตังที่ออกแบบด้วยระบบฐานข้อมูลรวมศูนย์ หรือ centralized database เพราะต้องการประสิทธิภาพสูงในขณะที่ใช้ทรัพยากรทางคอมพิวเตอร์น้อยที่สุด แต่บล็อกเชนออกแบบให้เป็นอิสระไม่มีตัวกลางสามารถใช้ smart contract ในการควบคุมกิจกรรม ข้อด้อยคือการใช้ทรัพยากรจำนวนมาก
คนไทยจะมี 2 บัญชี คือ เป๋าตัง และ digital wallet (ซึ่งเงิน 10,000 บาทเป็นเงินก้อนแรก) โดยแนวคิดแล้ว หากคนไทยทุกคนมี digital wallet จะเป็นเรื่องดี เมื่อ digital wallet ไม่ได้เก็บแค่เงิน แต่เก็บอย่างอื่นด้วย อาทิ โทเคน เอกสาร และสิทธิต่าง ๆ รวมถึงสินทรัพย์ดิจิทัลต่าง ๆ
ทั้งนี้ digital wallet ไม่จำเป็นต้องเป็นบล็อกเชน เพียงแต่ในแต่ละช่องในกระเป๋าเงินดิจิทัลสามารถเก็บสินทรัพย์ดิจิทัลที่เป็นบล็อกเชนได้ จะทำให้เป็นกระเป๋าเงินดิจิทัลที่สามารถเก็บด้วยบล็อกเชนและไม่บล็อกเชนได้
ในกรณีของพรรคเพื่อไทย คือ ได้สิทธิ 10,000 บาท สิทธินี้คงอยู่ 6 เดือน แต่หากเป็นโทเคน ไม่แน่ใจว่าร้านค้าจะนำโทเคนไปเบิกเป็นเงินจากธนาคารได้อย่างไร จะนำโทเคนแปลงเป็นเงินอย่างไร โครงการคนละครึ่ง ในระบบจะมีบันทึกธุรกรรมทั้งหมด กระทรวงการคลังจะแปลงสิทธิเป็นเงินให้ร้านค้าทุกสิ้นวัน
ทุกโครงการของภาครัฐมีโอกาสทุจริตได้ อาทิ ร้านค้าบอกให้คนสิทธิ 10,000 บาทมาแลกเป็นเงินสด 7,000 บาททันที โดยไม่ต้องรอใช้สิทธิ ก็สามารถทำได้ หากจะป้องกันต้องหาวิธีตรวจสอบและลงโทษร้านค้า ซึ่งเคยเกิดกับร้านค้าในโครงการคนละครึ่ง
ที่ เผาภูมิ โรจนสกุล รองเลขาธิการพรรคเพื่อไทยและผู้อำนวยการศูนย์นโยบายพรรคเพื่อไทย กล่าวว่า เพื่อช่วยธุรกิจใดเป็นพิเศษเงิน 10,000 บาทจะกลายเป็น 12,000 บาทหรือมากกว่าได้ สมคิดกล่าวว่า ทางเทคนิคทำได้ด้วยการใส่เงื่อนไขไว้ใน smart contract ว่ากรณีไหนใช้ได้อย่างไร
สำหรับบัตรคนจน หรือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐจำนวน 40 ล้านใบ เป็นบัตรออกให้พิเศษ เวลาใช้งาน คนที่จะใช้นำบัตรไปใช้ที่ร้านธงฟ้า ร้านค้าใช้แอปถุงเงินหรือเครื่อง EDC ในการอ่านบัตร ว่าบัตรนั้นมีสิทธิในการใช้จ่ายอะไร ใช้ไปแล้วเท่าไร เหลือสิทธิเท่าไร
โครงการคนละครึ่งช่วงแรกไม่ได้ออกแบบมารองรับคนที่ไม่มีมือถือ แต่โครงการเราชนะที่แจกเงินให้คนเกือบ 40 ล้านคนในช่วงโควิด ในจำนวนนี้มีคนที่ไม่มีมือถือ
วิธีการคือใช้บัตรประชาชน เวลาใช้จ่ายนำบัตรประชาชนไปใช้ที่ร้านค้า ร้านค้าจะถ่ายรูปบัตรประชาชนด้วยแอปถุงเงิน เพื่อผ่านข้อมูลในบัตรประชาชน ระบบจะจับคู่เลขที่บัตรประชาชนกับฐานข้อมูล ในขณะที่ร้านค้าต้องถ่ายหน้าผู้ถือบัตรด้วยแอปถุงเงิน ระบบจะนำภาพผู้ใช้ไปจับคู่กับข้อมูลในฐานข้อมูลมีปัญญาประดิษฐ์ทำ face recognition แบบเรียงไทม์เพื่อยืนยันตัวตน หากเป็นบุคคลเดียวกันระบบจะอนุญาตให้ใช้สิทธิได้ กรณีแจกเงิน 10,000 บาทใน digital wallet สำหรับคน 55 ล้านคน สามารถใช้วิธีการเดียวกันได้ ส่วนกรณีแจก QR Code อาจจะล่อแหลมในการถูกนำไปใช้โดยไม่ถูกต้อง
“การทำโครงการครั้งแรก ๆ พอลงรายละเอียดในภาคปฏิบัติจะมีปัญหาจุกจิกมาก หากต้องการเร็วและเสี่ยงน้อยที่สุด ก็น่าจะคุยกับธนาคารกรุงไทยที่มีระบบเป๋าตังอยู่แล้ว แต่หากพรรคไหนมีความสามารถในการทำระบบใหม่ก็ทำได้ แต่จะมีปัญหาให้แก้ในช่วงเริ่มแรก ทั้งเทคโนโลยีและปริมาณธุรกรรมที่ต้องรองรับสูงมาก สูงกว่าสิ่งที่เป๋าตังเคยทำ ซึ่งหากจะให้ชัวร์ต้องทำให้สามารถรองรับได้ 10,000 ธุรกรรมต่อวินาทีเป็นขั้นต่ำ ในขณะที่โหลดเทสต์ต้องทำให้ได้ 15,000 ธุรกรรมต่อวินาที”
แนวคิดที่จะขับเคลื่อนประเทศไทยสู่เศรษฐกิจดิจิทัลด้วยการให้ประชาชนมีกระเป๋าเงินดิจิทัลนั้นน่าสนใจ แต่จะใช้เทคโนโลยีแบบไหน แบบไหนมีความเสี่ยงสูง เสี่ยงต่ำ ทำแล้วค่อย ๆ ปรับเทคโนโลยีกันไป คิดว่าจะต้องคิดให้ละเอียด
– “สมคิด จิรานันตรัตน์” ชูแนวคิด Thailand Digital Platform ช่วยขับเคลื่อนประเทศ
– สมคิด จิรานันตรัตน์ แนะคนไทย พัฒนา Super App สัญชาติไทย ขับเคลื่อนเศรษฐกิจประเทศ
“ประเทศไทยไม่ได้ใหญ่มาก ทำไมเราไม่ร่วมมือกันทำ Thailand Platform เป็นแพลตฟอร์มแบบเปิด ที่ให้ทุกคนมาใช้ได้ มาแชร์ได้ สมมติบน Thailand Platform มีคนอยู่ 60 ล้านคน ใครอยากจะมาเปิดบริการเพื่อเข้าถึงคน 60 ล้านคนสามารถมาเปิดบริการได้ที่นี่ เป็นวิธีการเคลื่อนประเทศไทยสู่เศรษฐกิจดิจิทัลได้เร็วขึ้น ได้ร่วมมือร่วมใจกันทำไม่ต้องต่างคนต่างทำ มาช่วยกันทำ และใช้ประโยชน์ร่วมกัน”
สมคิด แนะนำให้คุยกับธนาคารกรุงไทยนำเป๋าตังให้เป็น Thailand Open Platform เป็นสมบัติของประเทศแทนที่จะเป็นของหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่ง ข้อมูลเก่าของโครงการเราเที่ยวด้วยกัน คนละครึ่ง ไทยชนะ ล้วนเป็นของกระทรวงการคลัง
ทั้งนี้ จำต้องออกแบบการใช้ข้อมูลว่าจะให้หน่วยงานเอกชนสามารถนำข้อมูลไปใช้ได้อย่างไรโดยที่ไม่ละเมิด PDPA (Personal Data Protection Act หรือ พ.ร.บ.คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ.2562) แต่สามารถใช้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ได้
สมคิด กล่าวว่า ประเทศจีนเป็นตัวอย่างของการใช้ข้อมูลให้เกิดประโยชน์สูงมาก เพราะประเทศเขาไม่มี PDPA และการที่จะบอกว่าจีนจะเป็นเจ้าแห่งเอไอในปี 2030 นั้นไม่มีข้อกังขาเลย เพราะมีองค์ประกอบคนทั้ง ความสามารถทางเทคโนโลยี และข้อมูล
ประเทศไทยนั้น ข้อมูลต่างคนต่างเก็บไม่มีการเปิดสู่สาธารณะไม่มีการนำมาใช้ประโยชน์เพื่อพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ ประเทศไทยควรจะต้องปรับนโยบายทางด้านเอไอ ในขณะที่หลายประเทศมีนโยบายด้านเอไอกัน
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
