บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารยอดนิยมตลอดกาล

ก่อนหน้านี้ หลายคนทราบดีว่า บะหมี่กึ่งสำเร็จ หรือ Instant Noodles เคยเป็นอาหารที่เป็นดัชนีชี้วัดสภาพเศรษฐกิจ ได้เป็นอย่างดี คราวใดที่ยอดขายบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปพุ่งทะยานแปลว่า สภาพเศรษฐกิจแย่ หากสภาพเศรษฐกิจดี ยอดขายบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจะทรงตัว

-มองบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารเส้นของคนทั่วโลก
-CJ Express คาราบาวท้าชิงผู้นำตลาดค้าปลีก

ด้วยความที่เป็นอาหารด่วน ทั้งวิธีการเตรียมการและการรับประทาน หนำซ้ำราคาไม่แพง บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจึงเป็นอาหารที่ฮิตมาก ถึงขนาดบริโภคกัน 50 ซอง/ถ้วย ต่อคน ต่อปี

วัตถุดิบหลักของบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปนั้นประกอบไปด้วย สาลีเป็นส่วนประกอบประมาณร้อยละ 70 น้ำมันปาล์มเป็นส่วนประกอบประมาณร้อยละ 20 และประมาณร้อยละ 10 ที่เหลือคือเครื่องปรุงรสชาติต่าง ๆ จนกระทั่งมีนวัตกรรมทำให้สัดส่วนวัตถุดิบแตกต่างกันออกไป เช่น การใช้แป้งข้าวเจ้า เพื่อไม่ให้เส้นอึด การใช้แป้งกลูเตนฟรี การใช้วิธีทอดไร้น้ำมัน (air frying) หรือการตากแดด

ในประเทศไทย มาม่าได้กลายเป็น Generic Name ในการเรียกขาน บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ทั้งที่ไม่ใช่แบรนด์แรกในเมืองไทย แบรนด์แรกที่เข้ามาในเมืองไทย ราวปี พ.ศ. 2514 คือ ซันวา ตามด้วย ยำยำของอายิโนะโมะโต๊ะ (บริษัท วันไทยอุตสาหกรรมการอาหาร จำกัด) ไวไวของโรงงานผลิตภัณฑ์อาหารไทย และมาม่าของไทยเพรซิเดนท์ฟูดส์ ตามลำดับ แต่อาจเพราะ มาม่า เป็นผู้นำตลาดที่มีส่วนแบ่งตลาดสูงสุด คนไทยส่วนใหญ่เลยเรียกบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปว่า มาม่า

ช่วงกำเนิดของบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ขายเป็นซอง เริ่มจากกินดิบ จากนั้นเมื่อมีตัวแก๊ส การปรุงด้วยวิธีต้มกินจึงเป็นที่นิยมมากขึ้น

จากนั้นมีการพัฒนามาเป็นแบบถ้วย เริ่มจากถ้วยกระดาษและถ้วยพลาสติก มีแบบชาม เพื่อความสะดวกในการกิน ไม่ต้องหาชาม แถมมีส้อมพลาสติกแถมมาให้ด้วย

ส่วนเรื่องรสชาตินั้นแต่ละแบรนด์มีรสชาติไม่ต่ำว่า 30-40 รสชาติ เช่น รสต้มยำกุ้ง รสไก่ รสหมูสับ รสต้มยำหมูสับ รสต้มยำกุ้งน้ำข้น รสต้มยำทะเลหม้อไฟ รสเป็ดพะโล้ รสโปรตีนไข่ รสซุปหมูกระเทียม รสต้มโคล้ง รสแกงเขียวหวาน รสขี้เมาทะเล รสก๋วยเตี๋ยวเรือน้ำตก รสข้าวซอย รสเย็นตาโฟ รสลาบ รสหอยลาย รสสุกี้ รสเนื้อตุ๋น ฯลฯ และยังมีการออกรสชาติใหม่ ๆ ออกมาทำลองตลาดเนือง ๆ หากรสชาติไหนไม่เป็นที่ถูกปากผู้บริโภคก็จะเลิกผลิต ดังนั้นจึงมีรสชาติยืนพื้นเพียงไม่กี่รสชาติเท่านั้น

ปัจจุบันตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป มีมูลค่ารวมประมาณ 20,000 ล้านบาท แบ่งเป็น มาม่าประมาณ 45% ไวไว 24% ตามด้วยยำยำ 22% แบรนด์อื่น ๆ 9% ส่วนที่น่าสนใจคือแบรนด์อื่น ๆ นี่เอง ว่ากันว่า 6% ของแบรนด์อื่น ๆ คือ สัดส่วนของ บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากต่างประเทศ ทั้ง เกาหลี ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย มาเลเซีย โดยเฉพาะเกาหลี ที่พยายามบุกหนักและทำให้ตลาดรวมโตขึ้นมาก ส่วนที่เหลือเป็นแบรนด์ไทย เช่น โคคา เอฟเอฟ ซื่อสัตย์ ท่าสยาม

ภาพรวมบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปในเมืองไทย อย่างมาม่า ยังคงเป็นเจ้าตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป แบบที่ยังไม่มีใครสามารถโค่นลงได้

โปรดักต์ไลน์ของมาม่าโอเค จากเดิมมีแค่รูปแบบซอง เพิ่มเป็นรูปแบบคัพ ขนาด 80 กรัม จำนวน 2 รสชาติ อาทิ รสฮอตโคเรียน และรสผัดไข่เค็ม พร้อมนำนวัตกรรมฝา 2 ชั้นสำหรับบะหมี่แบบแห้ง ช่วยให้เทน้ำออกได้สะดวกขึ้น ตอบโจทย์อินไซต์ของผู้บริโภค และมีมาม่าข้าวต้มคัพ 3 รสชาติ อาทิ รสเล้งแซบ รสซุปไข่สาหร่าย และรสกุ้งกระเทียม

ยำยำ ยังคงมั่นใจ ในความใหญ่ เยอะ อย่าง ยำยำ จัมโบ้ รสหมูสับ และ รสต้มยำกุ้ง รสต้มยำกุ้ง สูตรใหม่

ไวไว นับเป็นหนึ่งในแบรนด์บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปที่อยู่คู่คนไทยมานานกว่า 47 ปี แตกซับแบรนด์ใหม่ในปี 2540 อย่าง “ไวไว ควิก” ที่ในตอนหลังใช้ชื่อว่า “ควิกแสบ” ผู้บริโภคชาวมุสลิมด้วยการออกแบรนด์บะหมี่ฮาลาล อย่าง “ซือดะ” ซึ่งก็ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดีจากชาวมุสลิมโดยเฉพาะใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ รวมทั้งมีการออกไวไวแบบชามออกมาด้วย

จะเห็นว่าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปทุกแบรนด์พยายามทำสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่ม ยกระดับให้พรีเมี่ยมขึ้นไป เพื่อสามารถเพิ่มราคาขายได้ และมุ่งทำตลาดแบบคัพมากขึ้น ในส่วนของพรีเซ็นเตอร์ระดับอินเตอร์

ช่วงปลายปี 2562 ต่อต้นปี 2563 ตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปได้อานิสงส์ จากนโยบายของรัฐบาล ในแคมเปญชิม ช้อป ใช้ ทำให้ตลาดโตขึ้นมาก รวมทั้งสถานการณ์ล็อกดาวน์จากการแพร่กระจายของโควิด-19 ยิ่งทำให้เกิดการกักตุนบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปเพิ่มขึ้น

ประเมินว่า ปี พ.ศ. 2564 สถานการณ์ตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปอาจจะโตขึ้น แต่บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป เคยถูกจดจำในฐานะ อาหารสำหรับคนรายได้ปานกลางถึงรายได้น้อย ภาพนั้นอาจจะเปลี่ยนไป เพราะสัดส่วนการเติบโตของบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ในช่วงราคามากว่า 25 บาทขึ้นไป จนถึงระดับ 100 กว่าบาทเป็นระดับพรีเมียม มีสูงมาก ต่อไปอาจจะไม่เรียก บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปว่า มาม่า อีกต่อไป แต่ต้องเรียกว่า “ซัมยัง”